Mürəkkəbləşmə (mürəkkəbləşmək felindən törəmə isim) bir hadisənin, prosesin və ya sistemin daha mürəkkəb bir hala çevrilməsi, sadədən mürəkkəbə doğru inkişafı, təkmilləşməsi deməkdir. Bu, həm strukturun, həm də funksiyanın artan mürəkkəbliyini əhatə edə bilər. Mürəkkəbləşmə, tərkib hissələrinin sayının artması, onlar arasında qarşılıqlı əlaqələrin çoxalması, sistemin təşkilati səviyyəsinin yüksəlməsi ilə xarakterizə olunur. Başqa sözlə, sadə elementlərin daha mürəkkəb və inteqrativ bir bütövə birləşməsi prosesini ifadə edir.
Mürəkkəbləşmənin müxtəlif səviyyələrdə müşahidə olunması mümkündür: fiziki sistemlərdə (məsələn, kristal quruluşunun mürəkkəbləşməsi), bioloji sistemlərdə (məsələn, canlı orqanizmlərin inkişafı, ekosistemlərin formalaşması), sosial sistemlərdə (məsələn, cəmiyyətlərin inkişafı, texnologiyanın mürəkkəbləşməsi) və s. Hər bir halda mürəkkəbləşmənin özünəməxsus xüsusiyyətləri və mexanizmləri var.
Mənşəcə: "Mürəkkəbləşmə" sözü "mürəkkəb" sözündən törəmişdir. "Mürəkkəb" sözü isə ərəb mənşəlidir və "qarışıq, çox hissəli, bir-birinə bağlı" mənasını verir. Beləliklə, "mürəkkəbləşmə" sözü əslində bir şeyin qarışıq, çox hissəli və bir-birinə bağlı elementlərdən ibarət daha mürəkkəb bir hala keçməsini ifadə edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Son illərdə texnologiyanın sürətli inkişafı onun mürəkkəbləşməsinə səbəb olmuşdur.
- Beynin mürəkkəbləşməsi insanın intellektual qabiliyyətlərinin inkişafına təsir göstərir.
- İqtisadi sistemlərin mürəkkəbləşməsi qlobal iqtisadi problemlərin yaranmasına gətirib çıxarır.
- Dil sisteminin mürəkkəbləşməsi onun zənginləşməsinə və inkişafına səbəb olur.
- Cəmiyyətin mürəkkəbləşməsi yeni sosial problemlərin meydana gəlməsinə gətirib çıxarır.