izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Müşkbu (fars. مُشکبو) sifətidir. Farsca "müşk" (مُشک) – ətirli bir heyvan olan miskin ifraz etdiyi ətirli maddə, və "-bu" (بو) – "-lı", "-li" mənasını verən əlavədir. Beləliklə, sözün leksik mənası "müşk qoxulu", "müşk kimi ətirli", "müşk ətri verən" kimi tərcümə oluna bilər. Lüğətlərdə sadəcə "müşk qoxulu" kimi qeyd olunmasına baxmayaraq, məna daha genişdir və müşkün xüsusiyyətlərini, yəni xoş ətirini, güclü və davamlılığını əhatə edir. Söz, əsasən ədəbi dildə, xüsusilə klassik ədəbiyyatda, şeirlərdə işlənir və ətirli, xoş qoxulu şeyləri ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Füzuli misalında olduğu kimi, "müşkbu" sözü poetik təsvirlərdə, özəlliklə gözəllik və cazibədarlığı ifadə etmək üçün işlədilir. "Rəhm eylə bu müşkbu qəzalə; Rəhm etməzmi kimi bu halə?" beytində "müşkbu qəzalər" ifadəsi gözəlin, cazibədar qadının ətirli, xoş qoxulu, gözəl olduğunu vurğulayır. Bu, sadəcə bir qoxunun təsviri deyil, daha çox özünəməxsus bir cazibə, mahiyyət baxımından "müşk"ün bənzərsizliyini ifadə edir. Söz, müşkün qiymətli və nadir bir ətir olması ilə əlaqədar olaraq, yüksək dəyərləri olan, nadir gözəlliyə malik varlıqları təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər.

Qeyd etmək lazımdır ki, "müşkbu" sözünün müasir Azərbaycan dilində işlənməsi çox məhduddur və əsasən klassik ədəbiyyatın öyrənilməsi və tədqiqi zamanı rast gəlinir. Müasir dildə eyni mənada "ətirli", "xoş ətirli", "müşk qoxusu olan" kimi sözlər daha çox işlədilir. Lakin "müşkbu" sözü özünəməxsusluğu və klassik ədəbiyyatın zəngin leksikasının tərkib hissəsi olması ilə seçilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz