Müşkülat (ər. مُشكِلَات - muškilaat - cəm halda "çətinliklər", "əngəllər" mənasını verir. Tək halda isə مُشكِلَة - muškila - "çətinlik", "problem" deməkdir.) Azərbaycan dilində bir çox mənalarda işlənən mürəkkəb bir sözdür. Əsas mənası "həlli çətin olan iş və ya vəziyyət" deməkdir. Bu, həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda ifadə oluna bilər. Konkret mənada, məsələn, texniki bir problem, mürəkkəb bir tapşırıq və ya həyatda rast gəlinən bir maneəni ifadə edə bilər. Mücərrəd mənada isə daha çox mürəkkəb vəziyyətləri, qarşılaşılan çətinlikləri və maneələri ümumiləşdirilmiş halda göstərir.
Müşkülat sözü, bir çox hallarda "çətinlik", "əngəl", "maneə", "problem" və "vəziyyət" kimi sözlərlə sinonim olaraq işlənir. Lakin bu sözlər arasında incə fərqlər mövcuddur. "Çətinlik" daha çox konkret bir işin icrası zamanı qarşıya çıxan maneəni ifadə edirsə, "müşkülat" daha geniş bir məna daşıyır və həll edilməsi uzun zaman və səy tələb edən mürəkkəb problemləri əhatə edir. "Əngəl" və "maneə" daha çox fiziki və ya konkret maneələri bildirsə də, "müşkülat" həm fiziki, həm də mənəvi, sosial və ya siyasi çətinlikləri əhatə edə bilər. "Problem" daha neytral bir termindir, "müşkülat" isə daha çox həll edilməsi çətin olan problemlər üçün işlədilir.
Füzuli misalında olduğu kimi, "müşkülat" sözü poetik əsərlərdə də geniş istifadə olunur. Misalda olduğu kimi, "həll müşkülatı" ifadəsi həlli çətin olan bir vəziyyəti, bir problemi göstərir. Bu cür ifadələr, əsərin üslubuna və kontekstə uyğun olaraq, fərqli duyğuları, məsələn, narahatlıq, ümidsizlik və ya mübarizəni ifadə edə bilər.
Müxtəlif cümlələrdə müşkülat sözünün necə işləndiyi nümunələri:
- Layihənin icrası zamanı böyük müşkülatlarla qarşılaşdıq.
- Ölkənin iqtisadi müşkülatları hələ də davam edir.
- Bu məsələnin həlli üçün ciddi müşkülatları aradan qaldırmaq lazımdır.
- Onun müşkülatlarını anlamağa çalışdım.