izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mütəhərrik sifəti ərəb dilindən (متحرك - mutaḥarrik) gəlmişdir və hərəkətliliyi, durmadan dəyişməni, oynaqlığı ifadə edir. Əsas mənası "hərəkət edən, bir yerdə qərar tutmayan"dır. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənada baş verə bilər.

Fiziki mənada, mütəhərrik sözü konkret obyektlərin hərəkətini ifadə edir: "Mütəhərrik əşyalar arasında uşaqların oyuncaqları, avtomobillər, qatarlar və s. misal göstərmək olar. Mütəhərrik qum təpələri küləklə əmələ gəlir." Bu istifadədə, obyektin yer dəyişdirməsi ön planda olur.

Məcazi mənada isə, mütəhərrik daha geniş məna kəsb edir. Bu zaman "hərəkətlilik" anlayışı daha çox dəyişkənlik, oynaqlıq, sabitsizliyə işarə edir. Məsələn: "Mütəhərrik suallar cavab tapmaq çətin idi." Burada sualların mənası və ya mövzusu daim dəyişir, sabit deyil. Başqa bir misal: "Onun mütəhərrik əhvali-ruhiyyəsi hər kəsi narahat edirdi." Bu cümlədə mütəhərrik sözü insanın əhval-ruhiyyəsinin tez-tez və gözlənilmədən dəyişməsini bildirir. Həmçinin, "mütəhərrik rəqəmlər", "mütəhərrik şəkillər" ifadələri kompüter qrafikası kontekstində hərəkət edən, animasiya olunmuş elementləri göstərir.

Verilmiş nümunə cümləsi olan "Mütəhərrik kölgələr gedir, gəlir, Əzizin başına toplanırdı" ifadəsində kölgələrin hərəkəti, oynaqlığı və dəyişkənliyi vurğulanır. Kölgələr konkret bir yerə bağlı deyil, daim dəyişir və hərəkət edir.

Qısacası, "mütəhərrik" sözü sadəcə "hərəkət edən" deyil, həmçinin "dəyişkən", "sabitsiz", "oynaq" mənalarını da özündə əks etdirərək kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar əldə edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz