Müvafiq sifəti ərəb mənşəlidir və "uyğun", "uyar", "həmahəng", "münasib", "lazımi" mənalarını verir. Lüğətlərdəki sadə təriflər bu zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Müvafiq sözü, bir şeyin başqa bir şeyə, vəziyyətə, şəraitə, və ya norma və qaydalara uyğunluğunu, uyğun düşməsini ifadə edir. Bu uyğunluq məkan, zaman, miqdar, keyfiyyət və ya məqsəd baxımından ola bilər.
Məsələn, Füzuli misalında olduğu kimi, "Sənsən mənə həmdəmi-müvafiq" cümləsində "müvafiq" sözü həmfikirlik, ruhən uyğunluq, bir-birinə münasib olmaq mənasını daşıyır. Bu, sadəcə həmahənglikdən daha geniş bir məna spektrini əhatə edir.
Digər bir misalda, "Odunçu və iki oğlu musiqinin üsuluna (taktına) müvafiq odun yarırlar" cümləsində isə "müvafiq" sözü, odun doğrama əməlinin musiqi taktına uyğun həyata keçirilməsini, ritmik bir uyğunluq olduğunu bildirir. Burada zaman və hərəkət koordinasiyası ön plana çıxır.
Beləliklə, "müvafiq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin ümumi məqam hər hansı iki və ya daha çox element arasında müəyyən bir uyğunluğun, münasibətin, həmahəngliyin və ya uyğunluğun varlığını göstərməkdir. Bu uyğunluq müxtəlif ölçülərdə - fiziki, emosional, zəmanəvi, məqsədli - özünü göstərə bilər.
Qeyd etmək lazımdır ki, "müvafiq" sözü "uyğun" sözü ilə sinonim olsa da, bəzi hallarda "müvafiq" sözü daha rəsmi və ya akademik bir tərzdə işlənir. Məsələn, "müvafiq qanunvericilik", "müvafiq sənədlər" kimi ifadələr daha rəsmi bir dilə aiddir.