izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Müvazinətlilik (ərəb. موازنة - müvazinə + -lilik şəkilçisi) bir söz olaraq əsasən "müvazinə" kökündən törəmişdir və "müvazinə"nin -lilik şəkilçisi ilə sifət halına gəlməsi nəticəsində meydana gəlmişdir. Müvazinənin özündə "bərabərlik, tarazlıq, uyğunluq" mənaları vardır. Müvazinətlilik isə bu mənaları daha geniş və müəyyən bir vəziyyətin və ya halın təsvirində istifadə olunur. Belə ki, müvazinətlilik, bir sistemin, vəziyyətin və ya hadisənin tarazlıqda, sabit vəziyyətdə, bir-birinə uyğun və bərabər şəkildə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu ifadə edir.

Müvazinətlilik anlayışı fərqli sahələrdə müxtəlif kontekstlərdə işlədilə bilər. Məsələn:

1. Fiziki Müvazinətlilik: Bir cismin ağırlıq mərkəzinin dayaq nöqtəsi üzərində olması və ya bir sistemdə qüvvələrin bərabər və əks istiqamətli olması nəticəsində yaranan tarazlıq vəziyyəti. "Ayaq üstə durmaq üçün bədənin müvazinətliliyini qorumalısan."

2. Kimyəvi Müvazinətlilik: Kimyəvi reaksiyanın irəli və əks istiqamətdəki sürətlərinin bərabər olduğu vəziyyət. "Kimyəvi reaksiyanın müvazinətliliyini dəyişdirmək üçün temperaturu artırmaq olar."

3. Ekoloji Müvazinətlilik: Ekosistemdəki canlı və cansız varlıqlar arasında mövcud olan tarazlıq vəziyyəti. "Meşələrin qırılması ekoloji müvazinətliliyi pozur."

4. İctimai-Siyasi Müvazinətlilik: Cəmiyyətdəki müxtəlif qruplar arasında qarşılıqlı hörmətə, ədalətə və bərabərliyə əsaslanan sabit bir vəziyyət. "Cəmiyyətin sabitliyi üçün ictimai-siyasi müvazinətlilik vacibdir."

5. Psixoloji Müvazinətlilik: Şəxsin öz daxili aləmi ilə, ətraf mühitlə və digər insanlarla olan münasibətlərindəki tarazlıq vəziyyəti. "Stressli vəziyyətlərdə psixoloji müvazinətliliyin qorunması çox vacibdir."

Yuxarıda göstərilən nümunələr göstərir ki, müvazinətlilik anlayışı geniş məna daşıyır və fərqli kontekstlərdə müxtəlif mənalarda işlədilə bilər. Əsas məna isə hər zaman bir sistem və ya vəziyyətin tarazlıq, sabitlik və uyğunluq vəziyyətində olmasını ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz