İstiqamətli sifəti, əsasən, bir şeyin və ya prosesin müəyyən bir istiqamətə yönəlməsini, hədəfə doğru irəliləməsini ifadə edir. Bu yönəlmə həm fiziki, həm də məcazi mənada baş verə bilər.
Birinci mənasında, "istiqamətli" sözü fiziki bir istiqaməti göstərir. Məsələn, "istiqamətli raket" deyəndə, raketin uçduğu konkret istiqamətdən danışırıq. Eyni şəkildə, "istiqamətli inkişaf" ifadəsi bir prosesin müəyyən bir hədəfə doğru planlı və sistemli şəkildə irəliləməsini bildirir. Bu, sadəcə təsadüfi deyil, qabaqcadan müəyyən edilmiş bir istiqamət üzrə inkişafdır. Burada inkişafın yönü, məqsədi önəmli rol oynayır.
İkinci mənası isə daha çox məcazi mənada işlənir və "istiqamətli" sözü məqsədyönlü, hədəfə yönəlmiş fəaliyyəti ifadə edir. "İstiqamətli insan" ifadəsi, qarşısına qoyduğu hədəflərə doğru ardıcıl və səbirli şəkildə çalışan, planlı hərəkət edən şəxsi xarakterizə edir. Bu insanın hərəkətləri əsassız, təsadüfi deyil, müəyyən bir məqsədə yönəlib. Onun fəaliyyəti sistemli və məqsədyönlüdür. Bu mənada "istiqamətli" sözü "məqsədyönlü", "planlı", "ardıcıl" kimi sözlərlə sinonimdir.
Ümumiyyətlə, "istiqamətli" sözü hər hansı bir hadisənin və ya prosesin müəyyən bir yönəlməyə, hədəfə, məqsədə malik olduğunu vurğulayır. Bu yönəlmənin varlığı həmin hadisənin və ya prosesin nəticəsini, uğurunu müəyyənləşdirir.