izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nacinslik sözü Azərbaycan dilində alçaqlığı, nanəcibliyi, rəzilliyi ifadə edən bir termindir. Lüğətlərdəki qısa izahı onun əhatə etdiyi mənaların genişliyini tam əks etdirmir. Əslində, "nacinslik" daha çox mənəviyyatsızlığı, əxlaqsızlığı, namərdliyi və insanlığa yaraşmayan hərəkətləri ifadə edir. Bu, sadəcə bir hərəkətin pisliyi deyil, daha çox xarakterə aid bir xüsusiyyətdir; daxili keyfiyyətdir. Sözün kökündə "cins" anlayışı yatan "nacins" olmasına baxmayaraq, bioloji cinslə bağlı deyil, əxlaqi və mənəvi cinslə bağlıdır. Belə ki, insanlıq, ədalət, vicdan kimi "yüksək cins"ə aid keyfiyyətlərdən məhrum olmaq, onların əksinə davranmaq anlamına gəlir.

"Nacinslik" sözünün işlədilməsi, əsasən, şəxsiyyətlərin mənfi xarakter xüsusiyyətlərini vurğulamaq, onların alçaq əməllərini qınamaq üçün istifadə olunur. Misal üçün, yuxarıdakı nümunədə olduğu kimi, "Elə nacinsliyin, bax, burda da üzə çıxdı" cümləsində şəxsin alçaq əməlinin aşkarlanması ifadə olunur. Bu sözü "rəzillik" və ya "alçaqlıq" sözləri ilə əvəz etmək olar, lakin "nacinslik" daha güclü bir mənfi anlam yükü daşıyır və əməlin sadəcə pisliyini deyil, həm də əməli törədən şəxsin mənəvi cəhətdən çürümüşlüyünü vurğulayır.

Tarixi kontekstdə "nacinslik" sözünün işlənməsi əsasən əxlaq və mənəvi dəyərlərin vacibliyini vurğulamaq üçün istifadə olunmuşdur. Xalq ədəbiyyatında, məsəllərdə, nağıllarda, mənəviyyatsız hərəkətləri ifşa etmək üçün istifadə edilmişdir. Müasir dövrdə də bu söz, alçaq əməlləri, ədalətsiz davranışları və xəyanəti ifadə etmək üçün ədəbiyyatda, publisistikada, gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur.

Qısaca, "nacinslik" sözü sadəcə bir sinonim deyil, mənəviyyatsızlıq, əxlaqsızlıq və insanlığa yaraşmayan əməlləri ifadə edən, xüsusi bir anlam yükü daşıyan bir termindir və kontekstdən asılı olaraq "alçaqlıq", "rəzillik", "namərdlik", "xəyanət" kimi sözlərlə əvəz oluna bilər, lakin tam mənasını ötürməyə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz