Nağaraçı sözü Azərbaycan dilində nağara çalan musiqiçini, çalğıçını bildirir. Lüğətlərdə verilən qısa izah, sözün əsas mənasını əks etdirir, lakin onu daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək mümkündür.
Etimoloji baxımdan "nağaraçı" sözü iki hissədən ibarətdir: "nağara" və "-çı" şəkilçisi. "Nağara" fars mənşəli olub, dəyirmi formalı, iki üzlü zərb aləti olan nağaranı bildirir. "-çı" isə Azərbaycan dilində mənsubiyyət bildirən, hər hansı bir işlə məşğul olan şəxsi ifadə edən məhsuldar bir şəkilçidir. Beləliklə, "nağaraçı" sözünün mənası "nağara çalan şəxs" kimi tərcümə oluna bilər.
Nağaraçı, peşəkar bir musiqiçi kimi, nağaranın müxtəlif çalınma texnikalarına, ritmik nüanslarına və musiqi növlərinə bələd olan, təcrübəli bir şəxsdir. O, nağaranı təkbaşına, yaxud digər musiqi alətləri ilə birlikdə, müxtəlif mərasimlər, məclislər, toy-nişanlar və ya digər tədbirlərdə ifa edə bilər. Nağaraçının bacarığı, nağaranı çalma texnikasından tutmuş, musiqi ritmini dəqiq saxlamağa, musiqi ansamblında öz yerini tapmağa qədər geniş bir spektrdə özünü göstərir.
Verilən nümunə cümləsində ("[Cənnətəli ağa:] Qız uşağını öz başına qoysan ya aşığa gedər, ya nağaraçıya") "nağaraçı" sözü, aşıq kimi, qızın evlənə biləcəyi namizədlərdən biri kimi təqdim edilir. Bu, sözün kontekstdən asılı olaraq mənasının dəyişə biləcəyini göstərir. Burada "nağaraçı" sözü sadəcə bir peşəni deyil, həm də sosial statusu və ya cəmiyyətdəki mövqeyi müəyyən bir səviyyədə olan bir şəxsi ifadə edir.
Qısaca, "nağaraçı" sözü nağara çalan peşəkar musiqiçini ifadə edərək, həm də onun məşğuliyyətinin sosial kontekstini əks etdirə bilir. Sözün istifadə sahəsi genişdir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər.