Naqqallama sözü, "naqqallamaq" feliindən törəmə bir isimdir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "nağıl danışmaq, hekayə anlatmaq" mənasında izah olunsa da, bu izah tam deyil və sözün bütün imkanlarını əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş bir izah vermək üçün naqqallamanın müxtəlif aspektlərini nəzərə almaq lazımdır.
Əvvəla, naqqallama sadəcə nağıl danışmaq deyil, həm də müəyyən bir məqsədlə, bədii üsullardan istifadə edərək hekayə, hadisə, məlumat anlatmaq deməkdir. Bu məqsəd əyləndirmə, öyüd-nəsihət vermə, təbliğat aparmaq, hətta aldatmaq ola bilər. Nağıl, əfsanə, rəvayət, hətta adi bir hadisəni də naqqallamaq olar. Mühüm olan anlatım tərzi və məqsəddir.
İkincisi, naqqallamada dil və ifadə vasitələrinin böyük əhəmiyyəti vardır. Nağılçı, əfsanəçi və ya naqqalın səsi, intonasiyası, mimikası, jestləri naqqallamanın təsirliliyini artırır. O, hekayəni canlı və maraqlı şəkildə təqdim etmək üçün məcazlar, mübaliğələr, təşbihlər, söz oyunları və digər bədii vasitələrdən istifadə edir. Naqqallamanın sənəti məhz bu bədii ifadə vasitələrindədir.
Üçüncüsü, naqqallama həm şifahi, həm də yazılı formada ola bilər. Şifahi naqqallama əsasən ənənəvi olaraq ağızdan-ağıza yayılan hekayələr, nağıllar, əfsanələr üçün istifadə olunur. Yazılı naqqallama isə ədəbi əsərlərdə, xüsusilə də hekayə və romanlarda, personajların danışıq və düşüncələrini təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, bir yazıçının personajının bir hadisəni həyəcanla, emosional şəkildə təsvir etməsi yazılı naqqallamaya nümunədir.
Beləliklə, naqqallama sadə bir "hekayə anlatmaq" hərəkəti deyil, bədii-estetik, kommunikativ və hətta manipulyativ bir prosesdir. Onun mənası və tətbiq sahəsi daha geniş və çoxcəhətlidir.