Nallatmaq sözü Azərbaycan dilində "nal vurmaq" mənasında işlənən bir fe'ldir. Lüğətlərdə qeyd edilən "icb. nal vurmaq" ifadəsi mənanı qısaca ifadə etsə də, sözün daha geniş kontekstini və istifadə çalarlarını əhatə etmir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "nal" sözü farsca mənşəli olub, atın ayağına taxılan dəmir parçası mənasını verir. "-latmaq" isə Azərbaycan türkcəsindəki "-lat-" əlavəsi ilə əmələ gəlmiş bir fe'l əmələgətirmə formasıdır. Bu əlavə, bir işi etmək, bir şey yaratmaq, bir hala salmaq mənasını ifadə edir. Beləliklə, "nallatmaq" sözü əslində "nala vurmaq işi görmək", "nala vurmaq əməliyyatını yerinə yetirmək" kimi daha geniş bir məna daşıyır.
Misal olaraq verilən Koroğlu dastanından olan "Yaz olanda ipçin nallat!" misalında "nallatmaq" sözü bir əmri, bir tapşırığı ifadə edir. Bu misalda ipçin nallatılması tələb olunur. Yəni, bir tapşırıq verilərək ipçinin nalı dəyişdirilməlidir, yaxud yenisi vurulmalıdır. Bu sadəcə nal vurma hərəkəti deyil, həm də bir əməliyyatın, bir işin icrasıdır.
Digər bir misal olaraq, "Niyaz sabahı günü nalbənd çağırdı" cümləsində isə "nallatmaq" sözü dolayı yolla ifadə olunur. Nalbandi çağırmaq, atın nallarının dəyişdirilməsi və ya vurulması ehtiyacını göstərir. Bu kontekstdə "nallatmaq" fe'linin mənası "nal vurma əməliyyatının təşkil edilməsi" kimi başa düşülə bilər.
Beləliklə, "nallatmaq" sözünün mənasını sadəcə "nal vurmaq" kimi deyil, "nala vurma əməliyyatını həyata keçirmək", "atın nallarını dəyişmək və ya vurmaq üçün lazımi tədbirləri görmək" kimi daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək daha düzgündür. Sözün kontekstə görə məna çalarları da dəyişə bilər, bu isə yalnız sözün etimologiyasını və istifadə yerlərini bilməklə başa düşülə bilər.