izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nərə sözü Azərbaycan dilində əsasən memarlıqla bağlı olaraq evlərin dam örtüyünün üstünə qoyulan, damın konstruksiyasını möhkəmləndirən və əsas yükü daşıyan uzununa uzanan taxta tiri bildirir. Lüğətlərdə verilən "evlərin üstünə qoyulan tir" tərifi doğru olsa da, mənanın tam dolğunluğunu əks etdirmir. Çünki nərə sadəcə bir tir deyil, dam örtüyünün əsas elementlərindən biri olub, damın sabitliyini və möhkəmliyini təmin edən, ümumiyyətlə, xüsusi bir quruluşda yerləşdirilən bir konstruksiya elementidir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "nərə" sözünün mənşəyi dəqiq bilinməsə də, türk dilləri ailəsinin köhnə təbəqələrindən qalmış ola biləcəyi ehtimal edilir. Sözün səs uyğunluğuna əsasən, bəzi tədqiqatçılar köhnə türkcədəki oxşar mənalı sözlərlə əlaqələndirə bilərlər. Ancaq bu, daha çox tədqiqat tələb edən bir məsələdir.

Misal olaraq, verilən şeir parçasında "nərə" sözü məcazi mənada işlənib. "Su gəldi, pərə dəydi; Ox keçdi, nərə dəydi" misralarında "nərə" möhkəmliyin və davamlılığın simvolu kimi istifadə olunub. Su və oxun vurduğu zərər pərəyə və nərəyə dəymiş, amma onları tam sındıra bilməmişdir. Bu, nərənin möhkəmliyini vurğulayır. Digər misrada isə ("Sənin kimi cavanlar; Tezliklə yerə dəydi") gəncliklə bağlı olan müsbət keyfiyyətlərin qarşılığında nərənin möhkəmliyindən fərqli olaraq, qarşılaşdırma yolu ilə gəncliyin qısa müddətliliyini ifadə etmək üçün istifadə olunmuşdur. Beləliklə, nərə həm konkret memarlıq elementini, həm də məcazi mənada möhkəmlik, davamlılıq kimi anlayışları ifadə edə bilir.

Qısaca, "nərə" sözü sadəcə "evlərin üstünə qoyulan tir" deyil, özünün memarlıq funksiyasının yanında, məcazi mənada möhkəmlik, davamlılıq və hətta əzəmət kimi anlamları da özündə ehtiva edən zəngin bir leksik vahiddir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz