Nıx sözü Azərbaycan dilində " inadkarlıq, israr, sözündən dönməmək, tərslik" mənalarında işlənən bir sözdür. Əsasən şifahi nitqdə istifadə olunur və yazılı mətnlərdə daha az rast gəlinir. Sözün leksik mənası əsasən " inad göstərmək" və "öz fikrində israr etmək" kimi ifadələrlə ifadə oluna bilər. Bu mənada, nıx, müəyyən bir mövqeyə, fikrə yapışmaq, öz istəyini həyata keçirmək üçün inadkarlıq göstərmək kimi anlaşılır.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "nıx"ın türk dilləri qrupuna məxsus bir kökdən törəmə olması ehtimal edilir. Ancaq dəqiq etimoloji mənbəyi mövcud deyil. Bəzi tədqiqatçılar onu, "nıx" felinin məsdər halından, yəni "nıxmaq" ( inad etmək, tərslik göstərmək) felindən törəmiş hesab edirlər. Bu halda, "-x" şəkilçisi məsdər şəkilçisi kimi işlənir.
"Nıx" sözü cümlələrdə müxtəlif kontekstlərə uyğun olaraq fərqli mənalarda işlənə bilər. Məsələn:
- "O, nıx etdi, sözündən dönmədi." (Burada "nıx" sözündən dönməmək, inadkarlıq mənasında işlənir.)
- "Uşağın nıxına bax, heç nə demirəm." (Burada "nıx" inadkarlıq, tərslik mənasında işlənir.)
- "Bu işdə nıx göstərməlisən, əks halda müvəffəqiyyət əldə edə bilməzsən." (Burada "nıx" israr, mübarizə ruhu mənasında işlənir.)
Göründüyü kimi, "nıx" sözü mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişən, anlamsal çalarları zəngin olan bir sözdür. Şifahi nitqdə tez-tez istifadə olunmasına baxmayaraq, yazılı dilə az keçmişdir. Lüğətlərdə ən çox rast gəlinən mənası " inadkarlıq" və "sözündən dönməmək" mənalarıdır.