Nişanlatmaq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "nişan taxdırmaq, üzük taxdırmaq və ya ad elətdirmək" mənasında işlənir. Lakin bu izah kifayət qədər dəqiq və əhatəli deyil. Daha dəqiq və geniş mənada izah etmək üçün sözün etimologiyasına və kontekstə bağlı istifadəsinə nəzər salmaq lazımdır.
Etimoloji baxımdan, "nişanlatmaq" sözü "nişan" və "-latmaq" şəkilçilərindən əmələ gəlib. "Nişan" sözü ərəb mənşəli olub, "işarə, əlamət, göstərici" mənasını verir. "-latmaq" isə fe'l şəkilçisi olub, hərəkət bildirir. Beləliklə, "nişanlatmaq" sözü əslində "nişan vermək, nişan qoymaq, nişanla təmin etmək" mənasını da özündə ehtiva edir.
Kontekstə əsasən, "nişanlatmaq" sözü bir neçə mənada işlənə bilər:
- Evlilik nişanı mərasimi: Bu mənada "nişanlatmaq" sözü gələcək həyat yoldaşlarını rəsmi şəkildə nişan etmək, onlara nişan üzüyü taxdırmaq mərasimindən bəhs edir. Bu mənada, söz "nişan mərasimi keçirmək" ifadəsinin sinonimidir.
- Simvolik mənada: Daha geniş mənada, "nişanlatmaq" sözü hər hansı bir əşyanı, yeri və ya hadisəni nişanlamaq, işarələmək, qeyd etmək mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "meşədəki yolu nişanlatmaq", "kartoqrafik xəritədə ərazini nişanlatmaq".
- Adlandırmaq: "Ad elətdirmək" mənası, yeni doğulmuş uşağa ad vermək mərasimi ilə bağlı olaraq istifadə olunur. Bu istifadə üslubi cəhətdən daha az yayılmışdır və "ad qoymaq", "adlandırmaq" ifadələri ilə əvəz oluna bilər.
Yekun olaraq, "nişanlatmaq" sözünün mənası sadəcə "nişan taxdırmaq"dan daha genişdir və kontekstə görə "nişan mərasimi keçirmək", "nişanlamaq", "işarələmək" və ya "adlandırmaq" kimi müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Sözün istifadəsi zamanı mənanın dəqiq anlaşılması üçün cümlənin kontekstini nəzərə almaq vacibdir.