izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Okean (yun. okeanos – ucsuz-bucaqsız dəniz): Dünyanın əsas su hövzəsi olan, materiklərlə əhatə olunmuş, özünəməxsus flora və faunası olan, dərin və geniş su kütləsi. Okeanlar Yer kürəsinin səthinin təxminən 71%-ni əhatə edir və bir-biri ilə qarışaraq Ümumdünya Okeanı adlanan vahid bir sistemi təşkil edirlər. Lakin coğrafi baxımdan Atlantik, Sakit, Hind, Şimal Buzlu və Cənub okeanları kimi beş böyük okeana bölünürlər. Bu bölgüləmə, əsasən, materiklərin və su kütlələrinin coğrafi mövqeyi və xüsusiyyətlərinə əsaslanır.

Terminin etimologiyasına nəzər salsaq, qədim yunanlar "okeanos" sözünü dünya okeanını əhatə edən böyük, dairəvi bir çay kimi təsəvvür edirdilər. Bu anlayış, onların coğrafi biliklərinin məhdudluğunu əks etdirirdi. Müasir coğrafiyada isə okean anlayışı daha dəqiq və genişdir. Okeanlar yalnız su kütləsi deyil, həm də mürəkkəb ekoloji sistemlərdir. Onların dərinliklərində müxtəlif canlılar yaşayır, suyun hərəkəti hava şəraitinə təsir göstərir, okean cərəyanları iqlimə və materiklərin ətraf mühitinə təsir edir.

Okean sözü müxtəlif kontekstlərdə işlədilə bilər. Məsələn: "Atlantik okeanı dünyanın ən böyük okeanlarından biridir." (burada spesifik bir okeandan bəhs olunur). "Gəmi fırtınada okeanın əsarətinə düşdü." (burada okean güclü və təhlükəli bir təbii hadisə kimi təsvir edilir). "Okeanın dərinliklərinə dair sirlər hələ də tam açılmayıb." (burada okean bilinməyən və sirli bir yer kimi təqdim edilir).

Qısacası, "okean" sözü yalnız coğrafi bir anlayış deyil, həm də müxtəlif mədəni, ədəbi və elmi kontekstlərdə istifadə olunan, dərin məna daşıyan bir termindir. Onun genişliyi və dərinliyi həm fiziki olaraq, həm də metaforik olaraq təsvir edilə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz