izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Onda zərfi zaman bildirən bir söz olub, əsasən keçmişdə baş vermiş və ya gələcəkdə baş verəcək hadisə ilə əlaqədar olaraq "o zaman", "o vaxt", "həmin vaxt", "sonra" mənalarını ifadə edir. "Onda" sözü, müəyyən bir zamana, əvvəlki və ya sonrakı bir hadisəyə istinad edir. İndiki zamana nisbətən "o zaman" və ya "o vaxt" mənasını daşıyır. Sözün konkret mənası cümlənin kontekstindən asılı olaraq dəqiqləşir.

Misal üçün, "Gələrəm, onda danışarıq" cümləsində "onda" gələcək zamanı bildirir və "gəlməkdən sonra" mənasını verir. Başqa bir misalda, "Bir xəlvət yer ola, əğyar olmaya; onda söhbət edək ikimiz belə" cümləsində isə "onda" şərt və ya nəticə bildirərək, "əgər belə olarsa", "bu şərtlər altında" kimi mənaları ifadə edə bilər. Yəni, "xəlvət yer tapıldıqdan sonra" və ya "şərait yarandıqdan sonra" mənasını daşıyır.

Etimoloji baxımdan, "onda" sözü "o" əvəzliyi ilə "-da" yer bildirən şəkilçisinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Lakin sadəcə yer bildirməkdən çıxaraq, zaman bildirən bir zərf halını almışdır. Bu, dil tarixində sözlərin məna inkişafı və semantik genişlənməsinə gözəl bir nümunədir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "onda" sözü bəzən kontekstdən asılı olaraq, "elə isə", "belə isə" kimi nəticə çıxarma mənalarını da ifadə edə bilər. Bu istifadə daha çox söhbət dilində və ya ədəbiyyatda obrazlı ifadələrdə rast gəlinir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz