Orman sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir termindir və əsasən "meşə" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "meşə" kimi tərcüməsi verilmiş olsa da, "orman" sözü "meşə"dən bəzi semantik fərqlərə malikdir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilir. "Meşə" daha ümumi bir termindir, ağacların sıx bitdiyi hər hansı bir ərazini ifadə edə bilər. "Orman" isə adətən daha böyük, daha qaranlıq, daha dərin və insan əlinin daha az dəydiyini ifadə edən bir ərazini təsvir edir. Bu səbəbdən "orman" sözü "meşə" sözündən daha çox mistik, sirli və hətta qorxulu bir atmosfer yaradır.
Etimoloji baxımdan, "orman" sözünün kökü Türk dillərindəki "or" (böyük, geniş) və "man" (yer, məkan) morfemlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyi ehtimal olunur. Bu, sözün geniş, böyük bir ağaclıq ərazisini ifadə etdiyini göstərir. "Orman" sözü bir çox türk dillərində oxşar mənalarda işlənir və bu da onun köhnə və stabilləşmiş bir leksik vahid olduğunu təsdiqləyir.
Cümlə içərisində "orman" sözünün işlənməsinə nümunələr:
- Ətraf bir orman kimi ağaclıq idi. Bu cümlədə "orman" sözü sıx ağaclıq ərazisini təsvir etmək üçün işlənir. "Meşə" sözü də burada uyğun gəlsə də, "orman" sözü daha qalın və sıx bir ərazini canlandırır.
- Bülbüllər ormanda edirlər fəğan; Aydınlıq gecədir gündüztək hər yan. Bu misrada isə "orman" sözü daha romantik bir kontekstdə istifadə olunur. Burada "orman" yalnız ağaclıq deyil, həm də təbiətin sirli və gözəl bir küncünü təmsil edir.
- Qədim əfsanələrə görə, ormanın dərinliklərində sehrli varlıqlar yaşayırdı. (Burada "orman" sirli və əfsanəvi bir məkanı təsvir edir.)
- O, uzun illər ormanda tək yaşayırdı. (Burada "orman" təcrid olunmuş, insan əlinin az dəydiyi bir ərazini bildirir.)
Nəticə olaraq, "orman" sözü "meşə" sözünün sinonimi olsa da, onların arasında semantik fərqlər mövcuddur. "Orman" sözü daha böyük, daha sıx, daha qaranlıq və daha çox sirli bir ərazini ifadə edir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif emosional və estetik çalarlar əldə edə bilir.