Oynatdırmaq sözü Azərbaycan dilində, əsasən şifahi nitqdə işlənən, "oynamağa məcbur etmək" mənasını verən bir feldir. Lüğətlərdəki "icb. oynamağa məcbur etmək" tərifi, sözün əsas mənasını əks etdirsə də, onun kontekstə görə fərqli nüanslar ala biləcəyini tam əks etdirmir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "oynat-" kökündən və "-dırmaq" məcburiyyət bildirən əlavəsindən meydana gəldiyini görərik. "Oynamaq" feli ilə birbaşa əlaqədardır və "oynamağı təmin etmək", "oynamağa vadar etmək" mənalarını da özündə ehtiva edə bilir. Yalnız "məcbur etmək" deyil, həm də müəyyən bir məqsəd, məsələn, əyləncə, əylənməni təmin etmək üçün oynatma hərəkətini əhatə edir.
H. Sarabski tərəfindən verilən nümunə ("Bəzən mötəbər adamların oğlunu yerindən qaldırıb toyda oynatdırardı") sözün kontekstdə necə işləndiyini göstərir. Burada "oynatdırmaq" daha çox "məcbur etmək" mənasında deyil, "toy mərasimində iştirak etməyə, rəqs etməyə vadar etmək" mənasında işlənmişdir. Bu, ictimai təzyiq, adət-ənənə və ya sosial gözləntilər fonunda baş verən bir hərəkəti ifadə edir. Belə hallarda "oynatdırmaq" feli, hətta müəyyən dərəcədə məcburiyyətin xoşagəlməz tərəfini bir az da yumşaldır.
Ümumiyyətlə, "oynatdırmaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Məsələn:
- "Uşaqları bağçada oynatdırdılar." (Bu cümlədə məcburiyyət elementi daha az hiss olunur, daha çox təşkil etmə, əyləndirmə mənası önə çıxır.)
- "Onu məcburən, istəmədən oynatdırdılar." (Burada məcburiyyət açıq şəkildə ifadə olunur.)
- "Sənədi oynatdırmaq üçün rüşvət verdilər." (Bu cümlədə "oynatdırmaq" manipulyasiya, gizli məqsəd daşıyan bir hərəkəti ifadə edir.)
Beləliklə, "oynatdırmaq" sözünün tərifi sadəcə "oynamağa məcbur etmək" ilə məhdudlaşdırılmamalıdır. Sözün mənasını daha dəqiq ifadə etmək üçün "oynamağa vadar etmək, məcbur etmək, təşkil etmək, əyləndirmək (kontekstdən asılı olaraq)" kimi daha geniş bir tərif verilə bilər.