Öpüşmək (f.): Birinin dodaqlarını, yanağını və ya bədəninin digər hissəsini öz dodaqları, yanağı və ya digər bədən hissəsi ilə toxunduraraq, sıxaraq və ya yüngülcə vuraraq təmasda olmaq hərəkətidir. Bu hərəkət müxtəlif mədəniyyətlərdə və kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər.
Mənşəyi: Sözün etimologiyası türk dillərindən gəlir. "Öp-" kökü ehtimal ki, “sıxmaq”, “toxunmaq” mənasını ifadə edən köklərdən törəmədir və "-mək" isə fe'l şəkilçisidir. Beləliklə, öpüşmək hərəkətinin mahiyyətini dəqiq əks etdirir.
Mənaları: Öpüşmək hərəkəti müxtəlif mənalar daşıya bilər:
- Sevgi və məhəbbət ifadəsi: Sevgilər arasında, yaxın qohumlar arasında (məsələn, ana-uşaq arasında) sevgi və bağlılığın ifadəsi olaraq istifadə olunur. Bu halda öpüşmə yumşaq, uzun və ehtiraslı ola bilər.
- Hörmət və ehtiramın ifadəsi: Bəzi mədəniyyətlərdə yaşlılara, ruhani şəxslərə hörmət və ehtiramın bir əlaməti olaraq öpüşmək adəti vardır. Bu öpüşlər adətən qısa və formal olur.
- Salamlaşma və vida mərasimi: Bəzi ölkələrdə salamlaşma və ya vida mərasimi zamanı öpüşmək adətdir. Bu halda öpüşlər yanağa edilir və adətən qısa olur.
- Ehtiraslı sevgi və cinsi istəyin ifadəsi: Romantik münasibətlərdə öpüşmək ehtiraslı hissləri və cinsi istəyi ifadə edə bilər. Bu halda öpüşlər uzun, ehtiraslı və intim olur.
- Sülh və barışıq ifadəsi: Bəzən mübahisədən sonra barışıq əlaməti olaraq öpüşmək baş verir.
Cümlədə işlənməsi:
- Ana övladını şirin öpdü.
- Sevgilər uzun-uzun öpüşdülər.
- Qız qoca qadını hörmətlə yanağından öpdü.
- Onlar salamlaşarkən bir-birini öpdülər.
- O, qızdan ayrılarkən onu vida öpüşü ilə öpdü.
- Dodaq-dodağa öpüşmək onların sevgisinin simvolu idi.
Qeyd: Öpüşmək hərəkətinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Yuxarıda göstərilən nümunələr öpüşmək hərəkətinin yalnız bəzi mənalarını əks etdirir.