Öyrədilmə sözü, "öyrədilmək" fellinin məsdəri olub, bir fəaliyyətin nəticəsini, prosesini ifadə edir. Yəni, müəyyən bir biliyin, bacarığın və ya vərdişin sistematik şəkildə öyrədilməsi, tədris edilməsi nəticəsində əldə edilən vəziyyəti bildirir. Bu, sadəcə bir hərəkəti deyil, həm də nəticədə əldə edilən bilik və bacarıq səviyyəsini əhatə edir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "öyrətmək" felinin məsdəri olan "öyrətmə" sözündən törəmişdir. "Öyrətmək" felinin kökü türk dillərində geniş yayılmış "öyrən-" kökünə dayanır. Bu kök, "bilmək", "anlamaq", "qavramaq" mənalarını da özündə ehtiva edir. Beləliklə, "öyrədilmə" prosesi, yalnız əzbərçiliyi deyil, anlamaq, qavramaq, bilmək əsasında bacarıq və vərdişlərin inkişafını da özündə birləşdirir.
Cümlədə işlənməsinə baxaq:
- Uşağın əlifba öyrədilməsi hərtərəfli inkişafı üçün vacibdir. (Burada "öyrədilmə" əlifbanı öyrətmə prosesini, əldə edilən nəticəni bildirir.)
- Yeni texnologiyaların peşəkarlar üçün öyrədilməsi kursları təşkil olunur. (Burada müəyyən bir sahə üzrə biliklərin verilmə prosesi və bunun nəticəsi – peşəkarların bacarıqlarının artması nəzərdə tutulur.)
- Öyrədilmənin effektivliyi müəllimin peşəkarlığından asılıdır. (Bu cümlədə öyrədilmə prosesinin səmərəliliyi və bu səmərəliliyi təyin edən amil vurğulanır.)
- Atların minilməsi ilə yanaşı, onların qulluq edilməsi və öyrədilməsi də vacibdir. (Burada öyrədilmə əmr və itaətkarlığın aşılanması kimi başa düşülə bilər.)
Göründüyü kimi, "öyrədilmə" sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər və hər dəfə də özünəməxsus məna çalarları daşıyır. Lakin ümumi mənada, sistematik, məqsədyönlü təlim-tərbiyə və ya tədris prosesini və onun nəticəsini ifadə edir.