Pilək (is.) Azərbaycan dilində çoxmənalı bir sözdür. Əsasən iki əsas mənası vardır və hər iki məna da kiçik ölçülü, bəzən də hərəkət edən əşyalara aiddir:
1. Kiçik, yastı düymə: Bu mənada pilək, geyimləri bağlamaq üçün istifadə edilən kiçik, adətən dairəvi və ya oval formalı, yastı bir düyməni bildirir. Materialı müxtəlif ola bilər: metal, plastik, ağac və s. Bu mənada "paltarın piləyi", "köynəyin piləyi" kimi ifadələr işlədilir. Qeyd etmək lazımdır ki, bu mənada "pilək" sözü daha çox şifahi nitqdə və köhnə ədəbiyyat nümunələrində rast gəlinir. Müasir Azərbaycan dilində daha çox "düymə" sözü üstünlük təşkil edir.
2. Boyunbağı, qolbaq və s.-də sallanan kiçik hissəcik: Bu mənada pilək, boyunbağı, qolbaq, sırğa kimi bəzək əşyalarının tərkib hissəsi olan, əsas hissəyə bağlı olub sallanaraq hərəkət edən kiçik bir elementi ifadə edir. Bu element əsasən bəzək üçün istifadə olunur və müxtəlif formalarda və materiallardan (məsələn, qızıl, gümüş, daşlar) hazırlana bilər. Məsələn, "qızıl pilək" ifadəsi qızıldan hazırlanmış bu cür kiçik sallanma elementini bildirir. "Qolbağın piləyi" ifadəsi isə qolbağın bəzək elementi kimi istifadə olunan pilləyi göstərir.
Etimologiya: Pilək sözünün etimologiyası tam dəqiq aydın deyildir. Ancaq türkcə köklərə malik olduğu ehtimal edilir və ehtimal ki, kiçik ölçülü və ya sallanma hərəkəti ilə əlaqəli köklərdən törəmişdir.
İstifadə nümunələri:
- Köynəyin piləyi qopmuşdu.
- Qızıl piləklər günəş işığında parıldayırdı.
- Qolbağın piləyi zərif bir zəncirlə bağlı idi.