izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Plan [lat. planus – səth] Azərbaycan dilinə latın dilindən keçmiş bir termindir və əsasən “səth” mənasını əks etdirir. Lakin zaman keçdikcə mənası genişlənərək, müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda işlənən çoxmənalı bir söz halını almışdır. Birinci və ən əsas mənası müəyyən bir sahənin, obyektin və ya hadisənin təsviri, xəritəsi, sxemi və ya layihəsidir. Bu təsvir ümumiləşdirilmiş və sadələşdirilmiş şəkildə həmin sahənin, obyektin və ya hadisənin əsas xüsusiyyətlərini əks etdirir. Mütləq miqyasda olmasa da, nisbi tənasübləri saxlamaq vacibdir. Məsələn, şəhərin planı, ev planı, hərbi əməliyyat planı və s.

Plan sözü müxtəlif sahələrdə işlənilir. Məsələn, memarlıqda binanın təsviri və quruluş planı; coğrafiyada ərazinin topoqrafik planı; hərbi işdə hərbi əməliyyatlar planı; iqtisadiyyatda inkişaf planı; təhsildə dərs planı; kompüter elmində proqram planı kimi istifadə olunur. Bu istifadələrdə ümumi cəhət, müəyyən bir prosesin və ya layihənin qabaqcadan hazırlanmış sxemi, qrafiki və ya modelidir. Bu model işin gedişatını, hədəfləri və əsas mərhələləri göstərir. Hər hansı bir planın əsasını məqsəd, hədəf və strategiya təşkil edir.

Plan sözü ayrıca, gələcək fəaliyyətləri və əməlləri əhatə edən, ətraflı şəkildə düşünülmüş bir sistem kimi də başa düşülür. Bu kontekstdə plan, nəticəyə aparan yolların, addımların və resursların müəyyən edilməsi deməkdir. Məsələn, "gələcək üçün planım var", "iş planını təkmilləşdirək" kimi cümlələrdə "plan" sözü bu mənada işlənir.

Qısaca desək, "plan" sözü bir çox mənaları ehtiva edir, lakin hamısının əsasında müəyyən bir məqsədə çatmaq üçün sistematik şəkildə hazırlanmış bir sxem, layihə, model və ya düşüncə sisteminin olması dayanır. Sözün latın mənşəli "səth" mənası, planın vizual təmsilini ifadə edir; ancaq müasir istifadəsində bu məna ikinci plana keçərək daha geniş, abstrakt mənalar önə çıxır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz