Planlama: "Planlamaq" fellindən törəmiş isimdir. Əsasən, gələcək fəaliyyətlər üçün əvvəlcədən düşünülmüş və sistemli şəkildə hazırlanmış bir sxem, layihə, proqram və ya strategiya kimi tərif olunur. Bu, müəyyən bir məqsədə çatmaq üçün addımların, resursların və vaxtın əvvəlcədən müəyyən edilməsini, təşkilini və ardıcıllığını əhatə edir. Planlama, sadə gündəlik işlərdən tutmuş, mürəkkəb layihələrə, hətta dövlət siyasətinin formalaşmasına qədər müxtəlif miqyaslarda tətbiq oluna bilər.
Planlama prosesi, adətən, məqsədin müəyyənləşdirilməsi, mövcud vəziyyətin qiymətləndirilməsi, alternativ həll yollarının araşdırılması, ən yaxşı seçimlərin seçilməsi, həyata keçirilmə planının hazırlanması və nəzarət mexanizmlərinin yaradılmasını əhatə edir. Yüksək keyfiyyətli planlama, aydın məqsədlər, real gözləntilər, dəqiq məlumatlar, effektiv ünsiyyət və çeviklik tələb edir. Çünki, gözlənilməz hadisələr və dəyişikliklər baş verə bilər və planın uyğunlaşdırılması zərurəti yarana bilər.
Planlama sözünün sinonimləri arasında "layihə", "proqram", "strategiya", "sxem", "tərtib" və "proqnoz" kimi sözlər göstərilə bilər. Ancaq bu sözlər arasında incə məna fərqləri mövcuddur. Məsələn, "strategiya" daha geniş miqyaslı və uzunmüddətli məqsədlərə yönəlib, "layihə" isə daha konkret və məhdud bir hədəfi əhatə edir. Planlama isə həm strategiya, həm də layihənin əsasını təşkil edən prosesdir.
Planlama sözü cümlələrdə müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilər: "Şirkətin gələcək beş il üçün inkişaf planlaması həyata keçirilmişdir.", "Tətil planlaması artıq tamamlanmışdır.", "Şəhər planlaması yeni yaşayış komplekslərinin inşasını nəzərdə tutur.", "Dərs planlaması müəllimin dərs prosesini əvvəlcədən müəyyənləşdirməsidir." Bu nümunələr göstərir ki, planlama sözü müxtəlif sahələrdə və müxtəlif miqyaslarda tətbiq olunan ümumi bir anlayışı ifadə edir.
Əlavə olaraq, planlamanın müxtəlif növləri mövcuddur: məsələn, strateji planlama, əməliyyat planlaması, maliyyə planlaması, marketinq planlaması və s. Hər bir növ, müəyyən bir sahənin xüsusiyyətlərini və məqsədlərini nəzərə alaraq hazırlanır.