Propeller [lat. propellere – irəli itələmək] termininin etimologiyası latın dilindəki "propellere" felindən götürülmüşdür ki, bu da "irəli itələmək", "qabağa sürmək" mənalarını ifadə edir. Bu, propellerin əsas funksiyasını – hərəkətə gətirən bir mexanizm olaraq hava kütləsini arxaya itələməklə özü üçün irəli hərəkət yaratmasını dəqiq şəkildə əks etdirir.
Müasir Azərbaycan dilində propeller, əsasən, fırlanan pərlərdən ibarət olan və öz ətrafında fırlanaraq hava kütləsinə təsir edərək, təyyarə, gəmi, aeroxizək və ya digər nəqliyyat vasitələrinin hərəkətini təmin edən bir mexanizmi bildirir. Hava vinti kimi də tanınan propeller, özünün fırlanma hərəkəti vasitəsilə hava kütləsinə bir itələmə qüvvəsi yaradır. Bu qüvvə, propellerin formasına, ölçüsünə, fırlanma sürətinə və hava sıxlığına bağlı olaraq dəyişir.
Propellerin iş prinsipi, qanadların profilinə bənzər formada olan pərlərinin fırlanması zamanı havada yaranan təzyiq fərqinə əsaslanır. Pərlərin ön tərəfindəki təzyiq arxa tərəfdən daha yüksək olur və bu fərq propellerə irəli doğru hərəkət etməyə imkan verir. Bu prinsip həm suda, həm də havada işləyən propellerlər üçün universal xarakter daşıyır. Su propellerləri (gəmilərdə istifadə olunanlar) havada işləyənlərdən əsasən material və dizayn baxımından fərqlənirlər, lakin iş prinsipi eyni qalır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Təyyarənin propelleri yüksək sürətlə fırlanırdı.
- Qayıqdakı propeller suyun səthində köpük əmələ gətirdi.
- Mühəndislər yeni bir propeller dizaynı üzərində işləyirlər.
- Köhnə propeller zədələnmiş və dəyişdirilməli idi.