izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Rəhm (ər. رحمة - rahma) sözü ərəb mənşəlidir və əsasən iki əsas mənaya malikdir: acımamərhəmət. Lüğətlərdəki "acıma, yazığı gəlmə, ürəyi yanma" tərifləri bu iki əsas mənanın müxtəlif nüanslarını əks etdirir.

Acıma, daha çox kədərlə müşayiət olunan, bir başqasının əzabına qarşı duyulan kəskin bir hissi ifadə edir. Bu hissiyyat, adətən, kədərin, əzabın və ya çətinliyin şahidi olduqda yaranır və kömək etmək istəyinə səbəb olur. Məsələn, "Yoxsulların acınacaqlı vəziyyətinə rəhm etdi" cümləsində rəhm sözü acıma hissi ilə ifadə olunub.

Mərhəmət isə daha geniş bir məna kəsb edir. Bu, yalnız kədərlə müşayiət olunmayan, eyni zamanda qarşılıqlı hörmət, yaxşı niyyət və mülayimlik əsasında qurulan bir hissiyyatdır. Mərhəmət, acıma kimi ani bir duyğu deyil, daha davamlı və əhatəli bir xarakter daşıyır. "Allahın mərhəməti sonsuzdur" cümləsində istifadə olunan "rəhm" məhz mərhəmət mənasında işlənir. Bu cümlədə rəhm, ilahi xüsusiyyət kimi, sonsuzluq, mülayimlik və bağışlayıcılıq kimi keyfiyyətləri özündə cəmləşdirir.

Bayatı misalındakı "Şahın zülmü yüz olar; Rəhmini görən olmaz" ifadəsində rəhm sözü, şahın ədalətsizliyi qarşısında acınacaqlı vəziyyətdə qalan xalqın mərhəmət görməməsini ifadə edir. Burada həm acıma, həm də mərhəmət olmaması vurğulanır. Şahın xalqa qarşı duyduğu hisslərin tam olmamasını, xalqa qarşı mərhəmətsiz, acımasız olduğunu ifadə edir.

Qısacası, "rəhm" sözü, kontekstə bağlı olaraq, həm acıma, həm də mərhəmət mənalarında işlənə bilir. Acıma daha konkret, mərhəmət isə daha ümumiləşdirilmiş bir hissiyyatı təmsil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz