Rəhmdil (ər. rəhm + fars. dil) sifət. Əsas mənası "ürəyi rəhmli, ürəyi nəzik, ürəyi yumşaq" olan bu söz, əslində, iki mürəkkəb leksik vahidin birləşməsindən yaranıb. Ərəb dilindən gələn "rəhm" sözü mərhəmət, şükr, əzizləmə, qayğı, mərhəmət hissi kimi anlamlara malikdir. Farsca "dil" isə "ürək" mənasında işlənir. Beləliklə, "rəhmdil" sözünün tam təfsiri "ürəyi mərhəmətli, rəhmli olan" kimi tərcümə edilə bilər. Sözün əsasında olan "rəhm" hissinin varlığı mütləqdir. Bu hissi təsvir etmək üçün istifadə olunan "ürəyi nəzik", "ürəyi yumşaq" kimi ifadələr isə "rəhmdil" sözünün əlavə semantik kölgələrini ifadə edir və onun təsirini gücləndirir.
"Rəhmdil" sözü, həm insanın xarakterini, həm də onun hərəkətlərini təsvir etmək üçün işlədilə bilər. Məsələn, "O, çox rəhmdil bir insandı" cümləsində söz insanın xarakterini, "Rəhmdil davranışları ilə onu sakitləşdirdi" cümləsində isə hərəkətlərini təsvir edir. Söz, müxtəlif dərəcələrdə ifadə oluna bilən bir hissi ifadə etdiyindən, intensivlik dərəcəsini artırmaq üçün "çox rəhmdil", "həddindən artıq rəhmdil", "nəhəng rəhmdil ürəkli" kimi ifadələr də işlədilə bilər. Bunun əksinə olaraq, "az rəhmdil", "rəhmdən uzaq" kimi ifadələr də istifadə olunur, lakin bu zaman sözün əks mənası daha ön plana çıxır.
Verilən nümunə cümləsi "Qaraca qızın ürəkyandırıcı faciəsindən rəhmdil Piri kişi xeyli qəmgin oldu" cümləsində "rəhmdil" sözü Piri kişinin mərhəmətli, həssas təbiətini vurğulayır. Faciəni eşitdikdən sonra qəmgin olmasını da məhz bu rəhmlilik hissinin nəticəsi kimi göstərir. Bu isə sözün, insanın daxili hisslərinə təsir edən hadisələr qarşısında həssaslığını da əks etdirdiyini göstərir.
Qısaca desək, "rəhmdil" sözü sadəcə "ürəyi yumşaq" mənasından daha geniş və dərin bir mənaya malikdir. O, insanın daxili dünyasının, hisslərinin və davranışlarının ümumi bir təsvirini verərək, onun mərhəmətli və həssas olduğunu bildirir.