Rənglənmə Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "rənglənmək" felindən törəmiş isimdir. Sadəcə "rənglənmək"dən törəmə kimi qısaca izahı kifayət etmir. Daha geniş və dəqiq izah üçün sözün kontekstə görə fərqli mənalarını və nüanslarını nəzərə almaq lazımdır.
Əsasən, "rənglənmə" bir şeyin rəng qazanması, rənglə boyama prosesi və ya nəticəsidir. Bu, müxtəlif sahələrdə fərqli mənalar kəsb edə bilər:
1. Fiziki Rənglənmə: Bu, bir əşyanın, səthin və ya obyektin boya, lak, rəngli maye və s. vasitələrlə rənglənməsidir. Məsələn, "Divarların rənglənməsi uzun sürdü" və ya "Toxumanın rənglənməsi üçün xüsusi boyalar istifadə olunur" cümlələrində "rənglənmə" fiziki bir prosesi ifadə edir. Bu mənada, rənglənmə nəticədə əşyanın rəngini dəyişdirir.
2. Metaforik Rənglənmə: "Rənglənmə" məcazi mənada da istifadə oluna bilər. Bu halda, bir şeyə, hadisəyə, vəziyyətə müəyyən bir xüsusiyyət, keyfiyyət, əhval-ruhiyyə və ya emosiyanın əlavə olunmasını bildirə bilər. Məsələn, "səhər tezdən göyün rənglənməsi" ifadəsi göyün tədricən işıqlanması və rəng dəyişməsini ifadə edir. Daha məcazi mənada, "üzünün rənglənməsi" insanın utanması, qızarmaması və ya başqa bir duyğunun əks olunmasını bildirə bilər. Bu mənada rənglənmə fiziki bir dəyişiklik deyil, daha çox emosional və ya estetik bir təsvirdir.
3. Rənglənmənin intensivliyi: "Rənglənmə" sözü rəngin intensivliyini də ifadə edə bilər. "Zəif rənglənmə" solğun, açıq rəngləri, "güclü rənglənmə" isə canlı, parlaq rəngləri bildirir.
Etimologiya: Sözün kökü türk dillərindəki "rəng" sözündəndir. "-lənmə" əlavəsi isə proses və ya vəziyyəti bildirir. Beləliklə, "rənglənmə" "rəng alma prosesi" mənasını verir.
Nəticə olaraq, "rənglənmə" sözü həm fiziki, həm də metaforik mənada geniş şəkildə istifadə olunan, kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edən zəngin bir sözdür.