Riayətsizlik sözü, əsasən hörmət və sayğı göstərilməməsi, müəyyən qayda və qanunlara əməl edilməməsi mənasını ifadə edir. Azərbaycan dilində geniş yayılmış və çoxmənalı bir sözdür. Mənşəcə "riayət" felindən törəmədir. "Riayət" isə ərəb mənşəli olub, "diqqət etmək, əməl etmək, qaydaya riayət etmək" mənalarını verir. Beləliklə, "riayətsizlik" sözü "riayət etməmək" hərəkətini və nəticəsini bildirir.
Bu sözün mənasını daha da dəqiqləşdirmək üçün kontekstin əhəmiyyətini qeyd etmək vacibdir. "Riayətsizlik" müxtəlif sahələrdə, müxtəlif mənalarda işlənə bilər:
1. Qanunlara və qaydalara riayətsizlik: Bu halda riayətsizlik hüquqi normaların, inzibati qaydaların, əxlaq qaydalarının pozulmasını, onlara əməl edilməməsini bildirir. Məsələn: "Yollarda sürət həddinə riayətsizlik ağır nəticələrə gətirib çıxara bilər." və ya "İnzibati qaydalara riayətsizliyə görə cərimələnəcəksiniz."
2. Hörmət və sayğıya riayətsizlik: Bu mənada riayətsizlik başqasına qarşı hörmətsizlik, sayğısızlıq, etik normaların pozulmasını ifadə edir. Məsələn: "Valideynlərə qarşı riayətsizlik əxlaqsızlıq əlamətidir." və ya "Onun sözlərinə olan riayətsizlik məni kədərləndirdi."
3. Müqavilə şərtlərinə riayətsizlik: Bu zaman riayətsizlik müəyyən razılaşmanın, müqavilənin, vədin pozulması deməkdir. Məsələn: "Müqavilə şərtlərinə riayətsizliyə görə müqavilə ləğv edilə bilər."
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "riayətsizlik" sözü həm konkret qayda və qanunlara, həm də ümumi etik normalara əməl edilməməsini, onların pozulmasını əks etdirir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda işlənə bilər. Həm də əməlin nəticəsini, yəni qaydaların pozulmasının səbəb olduğu problemləri ifadə edə bilər.