Ruba (ərəb. رُبْع - rubʿ - dörddən bir hissə) köhnə Azərbaycan çəki ölçü vahididir. Lüğətlərdə "bir pud ağırlığında olan köhnə çəki ölçüsü" kimi sadə tərif olsa da, bu tərif tam dəqiq deyil və kontekstdən asılı olaraq yanlış anlaşılmalara yol aça bilər. Əslində, "ruba" özündə "dörd" mənasını daşıyan "rubʿ" sözündən törəmişdir və bir pudun dörddən bir hissəsi, yəni 25 man (təxminən 12.5 kq) deməkdir. Bu, bir pudun (100 man) dörd bərabər hissəyə bölünməsindən əldə edilən bir alt vahid idi.
Misal olaraq, verilmiş cümlədə ("[Xeyransanın] Hacı Manafdan aldığı isə yalnız bir ruba taxıl olmuşdu") "bir ruba taxıl" ifadəsi 25 man (12.5 kq) taxıl deməkdir. Bu, taxılın ticarətində istifadə olunan bir çəki vahidi olduğunu göstərir. Ruba, ticarət əməliyyatlarında kütləni ölçmək üçün istifadə olunmuş və çox güman ki, başqa əmtəələr üçün də oxşar şəkildə tətbiq olunmuşdur.
Qeyd etmək lazımdır ki, çəki vahidləri zamanla və regiondan regiona dəyişə bilər. "Ruba"nın dəqiq ağırlığı istifadə olunan pudun ağırlığından asılı olaraq kiçik fərqlər göstərə bilərdi. Ancaq ümumi olaraq, bir pudun dörddən bir hissəsi kimi qəbul edilməlidir. Terminin istifadəsi daha çox yazılı mənbələrdə və tarixi kontekstlərdə rast gəlinir.
Yekun olaraq, "ruba"nın tərifi sadəcə "bir pud ağırlığında olan köhnə çəki ölçüsü" deyil, daha dəqiq olaraq, "bir pudun dörddən biri (təxminən 25 man və ya 12.5 kq) olan köhnə Azərbaycan çəki ölçüsü vahidi" olaraq ifadə edilməlidir.