Rus sözü Azərbaycan dilində Rusiya Federasiyasında yaşayan, əhalinin əksəriyyətini təşkil edən Şərqi Slav xalqını və bu xalqa mənsub olan insanı bildirir. Lakin bu izah kifayət qədər geniş deyil və sözün mənşəyini, etno-linqvistik xüsusiyyətlərini və müxtəlif kontekstlərdə istifadəsini əhatə etmir.
Etimoloji baxımdan "rus" sözünün kökü qədim Şərqi Slav dillərindəki köklərə dayanır. Müxtəlif nəzəriyyələr mövcuddur, lakin ən qəbul edilən nəzəriyyələrdən biri "rus" sözünün "kəndli", "əkinçi", və ya "qayalar arasında yaşayanlar" kimi mənaları olan köklərdən törədiyini irəli sürür. Bu etimoloji mənşə, qədim rus tayfalarının həyat tərzinə və coğrafi yayılmasına işarə edir.
Müasir Azərbaycan dilində "rus" sözü müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilər:
- Etnik mənada: "O, rus əsillidir." - Bu cümlədə "rus" sözü etnik mənsubiyyəti ifadə edir.
- Dil mənada: "Rus dilini öyrənir." - Bu cümlədə "rus" sözü dilə aiddir.
- Milliyət mənada: "Ruslar qədim mədəniyyətə malikdirlər." - Bu cümlədə "rus" sözü milliyyəti və mədəniyyəti ifadə edir.
- Coğrafi mənada (məcazi): "Rus əraziləri genişdir." – Bu cümlədə Rusiya Federasiyasının ərazisi nəzərdə tutulur.
Beləliklə, "rus" sözünün mənası yalnız "Rusiya Federasiyasında yaşayan əhalinin əksəriyyətini təşkil edən Şərqi slavyan xalqı və bu xalqa mənsub adam" kimi sadəcə tərif edilməməli, həmçinin onun tarixi kökləri, etno-linqvistik xüsusiyyətləri və müxtəlif kontekstlərdəki istifadə formaları da nəzərə alınmalıdır. Sözün düzgün anlaşılması üçün onun kontekstə görə mənasını dəqiqləşdirmək vacibdir.