Rüblük sifəti "bir rüb" məfhumuna istinad edərək, müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edir. Əsasən, bir şeyin miqdar, müddət və ya həcm baxımından dördə birinə aid olmasını bildirir. Bu mənada, "rüblük" sözü "dördə birlik", "dördüncü hissəlik" və ya "kvartik" kimi sinonimlərlə əvəz edilə bilər.
Daha dəqiq izah üçün "rüblük" sözünün istifadə sahələrinə nəzər salaq:
1. Miqdar Rüblüyü: Bir əşyanın, məhsulun və ya maddənin dördə birini təşkil etdiyini göstərir. Məsələn, "rüblük kilo şəkər", "rüblük litr süd" ifadələrində "rüblük" sözü miqdarın dördə birini ifadə edir.
2. Müddət Rüblüyü: Müəyyən bir müddətin dördə bir hissəsini əhatə etdiyini ifadə edir. Məsələn, "rüblük saat", "rüblük gün", "rüblük il" ifadələrində "rüblük" sözü zaman müddətinin dördə birini bildirir. Bu zaman "rüblük saat" ifadəsi 15 dəqiqəni, "rüblük gün" isə 6 saatı, "rüblük il" isə 3 ayı ifadə edir.
3. Həcm Rüblüyü: Bir həcmin dördə birini ifadə edir. Məsələn, "rüblük kubmetr torpaq" ifadəsi 0.25 kubmetr torpağı göstərir.
Etimalogiyası: "Rüblük" sözü "rüb" sözündən törəmişdir. "Rüb" ərəb mənşəli söz olub, "dördə bir" mənasını verir. "-lük" isə sifət şəkilçisidir, "rüb" sözünə sifət mənası qatır.
Cümlədə istifadəsi:
- Döşəmənin yalnız rüblük hissəsi təmir olundu.
- Rüblük kilo un aldım.
- İşin rüblük hissəsini tamamladım.
- Rüblük saatdan sonra qayıdacağam.
- Rüblük il ərzində xeyli irəliləyiş əldə etdik.
Qeyd etmək lazımdır ki, kontekstdən asılı olaraq "rüblük" sözünün mənası dəqiqləşdirilir. Yalnız "bir rüb üçün nəzərdə tutulmuş" deyərək izah etmək kifayət etmir, çünki "rüb"ün müxtəlif mənaları və "rüblük" sözünün istifadə sahələri genişdir.