Saat (ər. ساعَة - sāʿa) — Gecə-gündüzün 24 bərabər hissəyə bölünməsindən əmələ gələn, hər biri 60 dəqiqədən ibarət vaxt ölçü vahididir. Bu, saatın əsas və ən geniş yayılmış mənasıdır. Termin, ərəb dilindən sāʿa sözündən götürülmüşdür ki, bu da "vaxt hissəsi", "mərhələ", "dövr" kimi mənaları əhatə edir. Beləliklə, saatın mənası sadəcə bir müddət ölçüsü ilə məhdudlaşmır, daha geniş bir zaman kəsiyini də ifadə edə bilir.
Saat sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda işlənə bilər. Məsələn:
- Vaxt göstəricisi olaraq: "Saat beşə yaxınlaşır." (Burada saat, zamanın konkret nöqtəsini göstərir.)
- Vaxt ölçüsü olaraq: "Səyahət üç saat çəkdi." (Burada saat, zamanın uzunluğunu ifadə edir.)
- Saat mexanizmi olaraq: "Divar saatı qırılıb." (Burada saat, zamanı göstərən cihazı bildirir.)
- Saat növü olaraq: "Onun əlində qızıl saat var idi." (Burada saat, konkret bir əşyanı, yəni bilək saatını göstərir.)
- Məcaz mənada: "Saatlar boyu gözlədim." (Burada saat, uzun bir müddəti ifadə edir.)
Saat sözünün sinonimləri arasında "dəqiqə", "saniyə" və müxtəlif məcaz ifadələr (məsələn, "dövr", "mərhələ") yer alır, lakin bu sinonimlər saatın tam mənasını əks etdirmir. Çünki saat, konkret bir vaxt ölçüsünü ifadə edərkən, həm də o saatda baş verənləri, həmin müddət ərzində olan hadisələri də nəzərdə tuta bilər. Məsələn, "tarixi saat" ifadəsi sadəcə tarixdəki bir saat deyil, həm də həmin saatda baş vermiş önəmli bir hadisəni ifadə edə bilər.
Qısaca desək, "saat" sözünün mənası sadəcə 60 dəqiqəlik bir müddət deyil, həm də vaxtın ölçülməsi, vaxtın təsviri və bəzi hallarda müəyyən bir hadisənin vaxt çərçivəsini ifadə edir.