Saatlıq sözü, əsasən "saat" kökünə "-lıq" şəkilçisinin artırılması ilə əmələ gəlmiş bir sifətdir. Lüğətlərdə sadəcə "saylarla yanaşı işlənib, bir işin neçə saata görüldüyü, görülə biləcəyi, yaxud davam etdiyi müddəti bildirir" şəklində izahı qısadır. Daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək istəyərdim.
Saatlıq, bir işin və ya hadisənin zaman kəmiyyətini, konkret olaraq saatlarla ölçülən müddətini bildirir. Bu zaman müddəti həm tamamlanmış, həm də gələcək və ya davam edən ola bilər. Məsələn, "saatlıq əməkhaqqı" deyəndə, bir saat ərzində görülən iş üçün ödənilən məbləği nəzərdə tuturuq. Bu, konkret bir saatlıq iş müddətinə görə ödəməni ifadə edir. "Saatlıq məşq" ifadəsi isə bir saat davam edən məşqi bildirir. "Saatlıq sürətlə hərəkət edirdi" cüməsində isə "saatlıq" sözü hərəkətin sürətinin saatlarla ölçülə biləcəyini, yəni saatda neçə kilometr, neçə metr məsafə qət etdiyini ifadə edir.
Saatlıq sözü, "saat" sözündən törəmə olduğundan, zaman ölçüsünə istinad edir. Ancaq yalnız müəyyən bir sayla ifadə olunan konkret zamanı deyil, ümumiyyətlə "saat" vahidi ilə əlaqədar olan hər hansı bir zaman kəmiyyətini bildirə bilər. Məsələn, "saatlıq iş rejimi" ifadəsi, işin nə qədər müddət davam etdiyini deyil, işin saatlara görə necə planlaşdırıldığını, nə vaxt başlanıb, nə vaxt bitdiyini bildirir. Bu baxımdan, "saatlıq" sözü həm miqdari, həm də keyfiyyət mənası daşıya bilər.
Qeyd etmək lazımdır ki, "saatlıq" sözünün işlədilməsində bəzən məcazlı mənalar da ola bilər. Məsələn, "saatlıq adam" ifadəsi deyəndə, bir saat içində tez-tez fikir, əhval və ya davranış dəyişən, qeyri-sabit adam nəzərdə tutulur. Bu isə sözün əsas mənasından fərqli, məcazlı bir istifadədir.