Sani (sɑːni) sifəti ərəbcə "ثاني" (ثانٍ - thānī) sözündən götürülmüşdür və əsas mənası "ikinci" deməkdir. Lüğətlərdə sadəcə "ikinci" kimi göstərilməsinə baxmayaraq, istifadə dairəsi daha genişdir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilir.
Mənəvi mənası: "Sani" sözü sadəcə sıra nömrəsini bildirməklə yanaşı, həm də əhəmiyyət, önəm baxımından ikinciliyi ifadə edə bilər. Məsələn, "Sani dərəcəli" ifadəsi bir şeyin əsas, birinci dərəcəli deyil, daha aşağı səviyyədə olduğunu göstərir. Bu mənada "ikinci dərəcəli", "əhəmiyyətsiz", "əlavə" kimi mənaları da özündə əks etdirir.
Zamana aid mənası: Zaman ifadələrində "ikinci" mənası daha aydın şəkildə özünü göstərir. Məsələn, "Sani dəqiqə" və ya "ikinci dəqiqə" ifadələri dəqiq zamanı göstərmək üçün işlədilir. Bu istifadədə "ikinci" sözü say tərkibində konkret bir zamanda olan mövqeyi təsvir edir.
Cümlədə istifadəsi:
- O, yarışda sani yeri tutdu. (Burada "sani" konkret olaraq ikinci yeri göstərir.)
- Bu, sani dərəcəli əhəmiyyətə malik bir məsələdir. (Burada "sani" əhəmiyyətin azlığını ifadə edir.)
- Sani dünya müharibəsi. ( Tarixi hadisəni adlandırmaq üçün işlənir.)
- Mən sani dəfə zəng etdim, amma cavab vermədi. ( Burada "sani" təkrarlanan bir hərəkəti ifadə edir.)
Nəticə olaraq, "sani" sözünün mənası yalnız "ikinci" ilə məhdudlaşmır. Kontekstdən asılı olaraq "ikinci dərəcəli", "əlavə", "təkrarlanan" kimi mənaları da qəbul edə bilir. Bu çoxmənalılıq sözün zəngin leksik imkanlarını göstərir.