Saqqaquşu (lat. Emberiza schoeniclus) — sərçəkimilər dəstəsinin (Passeriformes) sərçəlilər fəsiləsinə (Emberizidae) aid olan kiçik ölçülü bir quş növüdür. Adətən, "saqqalı quş" kimi də tanınır. "Saqqa" sözü, quşun diqqətə çarpan xüsusiyyəti olan, başında və boynunda yerləşən, qırmızı və sarı rəngli ləkələri və zolaqları ifadə edir. Bu ləkələr, xüsusilə erkək fərdlərdə daha aydın görünür və onlara fərqli bir görünüş verir. Azərbaycan dilindəki "saqqa" sözü, ehtimal ki, bu ləkələrin tüklərin bənzərliyi ilə bağlı olaraq, "saqqal" sözündən törəmişdir. Lakin bu etimoloji əlaqənin daha ətraflı tədqiqi tələb olunur.
Saqqaquşuların bədən ölçüləri kiçikdir və onların rənglənməsi həm yaşayış mühitinə, həm də cinsiyyətə görə müxtəliflik göstərir. Erkək saqqaquşuların başında və boynunda xarakterik qırmızı-qəhvəyi və ya sarımtıl-qırmızı ləkələr, qara zolaqlar və açıq rəngli qarın hissələri vardır. Dişilərdə isə bu rənglər daha solğun və az nəzərə çarpandır. Saqqaquşuların oxumaq qabiliyyəti də var və onların səsləri müxtəlif çağırışlardan və nəğmələrdən ibarətdir. Bu nəğmələr, ərazi müəyyən etmək, cüt tapmaq və digər sosial qarşılıqlı əlaqələr üçün istifadə olunur.
Saqqaquşular əsasən bataqlıq ərazilərində, çay sahillərində, bataqlıq bitkiləri ilə zəngin ərazilərdə yaşayır. Onlar həşəratlar, toxumlar və digər kiçik heyvanlarla qidalanır. Saqqaquşular köçəri quşlar sayılır və qış aylarında daha isti ərazilərə köç edirlər. Azərbaycanda saqqaquşuların yayılması geniş olsa da, əhali sayı ətraf mühitin dəyişməsi və digər amillərə bağlı olaraq dəyişkəndir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Çay sahilində bir neçə saqqaquşu gördüm.
- Saqqaquşunun oxuması sakit və melodik idi.
- Qış aylarında saqqaquşular isti ərazilərə uçub gedir.
- Ornitoloqlar saqqaquşuların əhalisinin sayını araşdırırlar.