Seroz (lat. serosus – sulu, serumlu) termini tibbdə və histologiyada epitel qatı ilə örtülmüş birləşdirici toxuma qatını ifadə edir. Daha dəqiq desək, seroz, bədənin daxili boşluqlarını (məsələn, plevra boşluğu, perikard boşluğu, periton boşluğu) axtaran nazik, parlaq və yumşaq bir membran təbəqəsidir. Bu membran mesotel adlanan xüsusi bir epitel toxumasından ibarətdir və onun altında nazik bir birləşdirici toxuma qatı yerləşir. Seroz membranlar, səthləri sürüşkən edən, orqanların bir-birinə yapışmasını və zədələnməsini əngəlləyən az miqdarda seroz maye ifraz edir.
Seroz mayesi, əsasən su, elektrolitlər və kiçik miqdarda zülaldan ibarətdir. Bu mayenin viskozitesi (yapışqanlığı) aşağıdır, bu da orqanların sərbəst hərəkət etməsinə imkan verir. Seroz membranların əsas funksiyaları arasında orqanların mexaniki qorunması, sürtünmənin azaldılması və infeksiyalardan müdafiə yer alır. Seroz membranların iltihablanması (məsələn, plevrit, perikardit, peritonit) ciddi tibbi problemlərə səbəb ola bilər, bu zaman seroz mayenin miqdarı artır və tərkibi dəyişir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, latın dilindən gəldiyini görürük. Serosus sözü "sulu", "serumlu" mənalarını verir. Bu da seroz membranların ifraz etdiyi mayenin xüsusiyyətlərini əks etdirir. Latınca serum sözü isə qanın maye hissəsini, plazmasını ifadə edir. Beləliklə, "seroz" termini həm toxumanın quruluşunu, həm də onun ifraz etdiyi mayenin təbiətini özündə əks etdirir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Peritonit xəstəliyində periton boşluğunda seroz mayenin miqdarı artır.
- Plevra seroz membranla örtülüdür.
- Qaraciyər seroz qişa ilə əhatə olunmuşdur.
- Tibb təcrübəsində seroz boşluqların infeksiyası ciddi bir problemdir.