Sərsəmləmək feili Azərbaycan dilində əsasən şüurun qəfil və ya qismən pozulması, ağıl itirməsi, gicəlmə və dəlilik hallarını ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izah, bu feilin təsirini tam əhatə etmir. Daha geniş mənada sərsəmləmək, psixoloji və ya fiziki bir travmanın, xəstəliyin, şokun, güclü emosional təsirin və ya digər amillərin nəticəsində şüurun normal fəaliyyətinin pozulması deməkdir. Bu pozulma müvəqqəti və ya davamlı ola bilər, şəxsin hərəkətlərində, söhbətində, qarar qəbul etmə qabiliyyətində pozuntulara səbəb olur.
Sözün etimologiyası haqqında dəqiq məlumat yoxdur, lakin "sərsəm" sözündən törəmiş olması ehtimal olunur. "Sərsəm" sözü öz növbəsində "sərsər" (səhv, yanlış, azğın) və ya köhnə türk dillərindəki oxşar mənalı sözlərlə əlaqələndirilə bilər. Beləliklə, sərsəmləmək "sərsəm olmaq", "sərsəmliyə düşmək" mənasını da özündə ehtiva edir.
Sərsəmləmək feili müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər:
- Güclü bir zərbədən sonra: "O, güclü zərbədən sonra bir müddət sərsəmlədi." (burada fiziki travmanın təsiri nəzərdə tutulur)
- Qəfil və pis xəbərdən sonra: "Bu xəbər onu tamamilə sərsəmlətdi." (burada emosional şokun təsiri nəzərdə tutulur)
- Xəstəlik nəticəsində: "Yüksək hərarət onu sərsəmlətmişdi." (burada xəstəliyin təsiri nəzərdə tutulur)
- Qorxu və ya şokdan sonra: "Qəza səhnəsi onu sərsəmlətmişdi." (burada şok və qorxu hissinin təsiri nəzərdə tutulur)
Qeyd etmək lazımdır ki, sərsəmləmək feili "dəli olmaq" mənasında işləndikdə, daha çox müvəqqəti və qismən ağıl pozulmasını ifadə edir. Tam mənada dəlilik hallarını təsvir etmək üçün başqa sözlər (məsələn, "dəli olmaq", "ağılını itirmək") daha uyğundur. "Sərsəmləmək" feili daha çox şüurun müvəqqəti bulandırılması, gicəlmə və orientovkanın itirilməsi hallarını ifadə edir.