Sicimləmə

Sicimləmə (sicimləmək felindən törəmə) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənası, nazik, uzun və çevik bir şeylə (məsələn, ip, sap, tel, sicim) bağlamaq, bərkitmək, bir-birinə bağlamaq və ya bir şeyin üzərinə saralamaq hərəkətidir. Bu mənada "sicimləmə" əməliyyatını, prosesi və ya nəticəsini bildirir. Mütləq olaraq "sicim"lə bağlı olmasına baxmayaraq, məcazi mənada da işlənə bilər.

Məsələn: "O, paketləri möhkəm sicimləyərək bağladı." bu cümlədə "sicimləmə" konkret bir fiziki hərəkəti ifadə edir. "Torları sicimləmək" ifadəsi də eyni mənaya gəlir və balıqçılıq kontekstində tez-tez istifadə olunur. "Paltarların qolunu sicimləmək" ifadəsi isə onları bəzəmək məqsədilə şəkillər, naxışlar yaratmaq üçün sicimlə bəzəməyi bildirə bilər.

Lakin, "sicimləmə" sözü daha geniş mənada, müxtəlif əşyaları və ya hissələri ardıcıl şəkildə bir-birinə bağlamaq, birləşdirmək və ya düzəltmək mənasında da işlədilə bilər. Məsələn, "dağlarda yol sicimləməsi" deyəndə, bir-birinə ardıcıl olaraq bağlı, dağ yollarının əmələ gətirdiyi uzun və bəzən əyri-üyrü bir zənciri təsəvvür edirik. Bu halda "sicimləmə" məcazi mənada istifadə olunur və fiziki olaraq sicimin istifadə olunmasına əsaslanmır.

Bundan əlavə, "sicimləmə" sözü musiqi alətlərinin (məsələn, kamanın) tellərinin tənzimlənməsi, gərilməsi və ya dəyişdirilməsi prosesini də bildirə bilər. Bu mənada "kamanı sicimləmək" ifadəsi alətin səs verməsi üçün tellərin düzgün vəziyyətdə olmasını təmin etmək əməliyyatını ifadə edir.

Ümumiyyətlə, "sicimləmə" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsasında ardıcıl birləşdirmə, bağlama və ya bərkitmə fikri durur. Sözün etimologiyasına gəldikdə isə, "sicim" kökünün türkiyə dillərində köhnə bir leksik vahid olması və "ip" mənasını verməsi qeyd edilməlidir. Beləliklə, "sicimləmək" "ipləmək", "saplamaq" kimi feillərlə sinonim ola bilər, lakin məcazi mənaları fərqli ola bilər.