izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Simli sifəti, əsas mənası olaraq "simi olan", "sim salınmış" mənasını verir. Lüğətlərdə verilən bu qısa izah, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. "Simli" sözü, əsasən musiqi alətləri ilə bağlı istifadə olunur və bu alətlərin səs çıxarmaq üçün simlərdən istifadə etməsini bildirir. Beləliklə, "simli" sözü, özündə həm fiziki xüsusiyyəti (sim olması), həm də funksiyanı (səs çıxarmaq üçün simlərin istifadəsi) əks etdirir.

Məsələn, "simli saz" ifadəsi, səs çıxarmaq üçün simlərindən istifadə edilən istənilən saz növünü bildirir. Bu, tar, kamança, qanun, gitara və s. kimi müxtəlif musiqi alətlərini əhatə edə bilər. "Simli tar" ifadəsi isə, spesifik olaraq simlərlə səs çıxaran tar alətinə işarə edir. Verilən misalda "Tar, məlum olduğu kimi, Əsədoğlu Mirzə Sadıqadək yalnız beş simli bir musiqi aləti idi" cümləsində "simli" sözü, tarixi kontekstdə tarın quruluşunu və sim sayını göstərmək üçün istifadə olunur.

Dil tarixi baxımından, "sim" sözü fars dilindən Azərbaycan dilinə keçmişdir və "ip", "tel" mənasını verir. "Simli" isə bu kökdən törəmiş sifətdir və əşyanın simlərlə təchiz olunduğunu bildirir. "Simli" sözü müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilər, lakin əsas istifadə sahəsi musiqi alətləridir. Məsələn, daha az rast gəlinən istifadə formaları arasında "simli qurğu", "simli konstruksiya" kimi ifadələr də ola bilər ki, bunlarda da simlərin mühüm rol oynadığı mexaniki qurğular və ya konstruksiyalar nəzərdə tutulur.

Yekun olaraq, "simli" sözü, sadə görünüşünə baxmayaraq, zəngin bir məna və kontekstual çalarlara malikdir. Onun istifadəsi, həm fiziki xüsusiyyəti, həm də funksiyanı ifadə edərək, dil içərisində müxtəlif ədəbi və elmi kontekstlərdə səmərəli şəkildə işlədilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz