Soruşma (f. iş. "soruşmaq"dan) sözü, əsasən "soruşmaq" fellindən törəmiş bir isimdir. Ancaq sadəcə "soruşmaq hərəkətinin adı" olmaqdan daha geniş və çoxşaxəli bir mənaya malikdir. "Soruşma" həm soruşmanın hərəkətini, həm də soruşma prosesinin özünü, nəticəsini və hətta onun formasını ifadə edə bilir.
Mənasını daha dəqiq ifadə etmək üçün bir neçə aspektə toxunmaq lazımdır:
1. Sorğu əməliyyatı: "Soruşma" bir sual vermək, məlumat almaq məqsədi ilə edilən hərəkəti bildirir. Məsələn: "Müəllimin soruşması şagirdləri düşündürdü." Burada soruşma, müəllimin sual verməsi əməliyyatını ifadə edir.
2. Soruşma prosesi: Sual-cavab əsaslı bir prosesi ifadə edir. Məsələn: "İmtahan zamanı soruşma uzun çəkdi." Burada soruşma, imtahan prosesindəki sual-cavab mübadiləsini, prosesin özünü ifadə edir.
3. Soruşmanın nəticəsi: Soruşmanın nəticəsində əldə edilən məlumat, cavab və ya rəy də "soruşma" ilə ifadə edilə bilər. Məsələn: "Soruşmanın nəticəsində məlum oldu ki..." Burada soruşma, əldə edilən məlumatı, soruşmanın məhsulunu ifadə edir.
4. Soruşmanın forması: Soruşmanın necə həyata keçirildiyini, hansı üsulla aparıldığını da ifadə edə bilər. Məsələn: "Anket vasitəsilə soruşma aparıldı." burada soruşma, anketlə soruşma üsulunu ifadə edir.
Etimoloji baxımdan, "soruşma" sözü, kökü türk dillərində olan "soru" sözündən törəmişdir. "Soru" sözü ilə "soruşma" sözü arasında sıx bağ vardır, lakin "soru" konkret bir sualı, "soruşma" isə sual vermək hərəkətini, prosesini və nəticəsini ifadə edir. Bu baxımdan, "soruşma" sözü daha geniş kontekstlərə malikdir.
Yekun olaraq, "soruşma" sözü, "soruşmaq" fellinin isim formasından daha çox məna yükü daşıyan və müxtəlif kontekstlərə uyğunlaşa bilən zəngin bir leksik vahiddir.