Spirometriya, yunan sözləri olan "spira" (nəfəs) və "metron" (ölçü) sözlərindən əmələ gəlmiş bir termindir. Tibbdə, xüsusilə pulmonologiyada (ağciyər xəstəlikləri ilə məşğul olan tibb sahəsi) geniş istifadə olunur. Sadəcə ağciyərin tutumunu ölçmək üsulunu ifadə etməkdən daha geniş mənaya malikdir.
Spirometriya, müxtəlif həcm və axın sürətlərini ölçərək ağciyərlərin funksiyasını qiymətləndirmək üçün istifadə olunan bir tənəffüs funksiyası testidir. Bu test, ağciyərlərin hava ilə necə dolduğunu və boşaldığını ölçərək, müxtəlif tənəffüs xəstəliklərinin diaqnozu, monitorinqi və müalicəsinin effektivliyinin qiymətləndirilməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Test zamanı xəstə, cihazla birləşdirilmiş ağız əlavəsindən istifadə edərək, mümkün qədər dərin nəfəs alır və sonra mümkün qədər sürətli və güclü bir şəkildə havanı cihazdan çıxarır.
Spirometriya nəticəsində əldə edilən məlumatlar bir neçə vacib parametr haqqında məlumat verir: FVC (Forced Vital Capacity – məcburi həyati tutum), FEV1 (Forced Expiratory Volume in 1 second – 1 saniyə ərzində məcburi ekspirator həcm), FEV1/FVC nisbəti, PEF (Peak Expiratory Flow – zirvə ekspirator axını) və s. Bu parametrlərin dəyərləri normal dəyərlərlə müqayisə edilərək, ağciyərlərin funksiyasında olan pozuntuların növü və dərəcəsi müəyyən edilir.
Spirometriya, astma, xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi (KOAH), kistik fibroz, pnevmoniya və digər tənəffüs xəstəliklərinin diaqnozunun qoyulmasında, həmçinin bu xəstəliklərin gedişatının izlənməsi və müalicənin effektivliyinin qiymətləndirilməsində vacib bir vasitədir. Bundan əlavə, əmək müayinələrində və bəzi peşələrdə işə qəbul zamanı da spriometriya tətbiq oluna bilər.