Streptokok (yun. streptos – zəncir və kokkos – toxum) termini tibbdə zəncirvari düzülüşdə olan, kürəşəkilli (kokk) bakteriyaların bir cinsini ifadə edir. Bu bakteriyaların bir çox növü insan və heyvanlarda müxtəlif xəstəliklərə səbəb olur. Onların törətdiyi infeksiyaların şiddəti və əlamətləri çox müxtəlifdir – yüngül boğaz ağrısından tutmuş, həyati təhlükə yaradan sepsisə qədər.
Streptokokların xarakterik xüsusiyyəti onların zəncir şəklində qruplaşmalarıdır. Bu qruplaşma bakteriyaların bölünməsi zamanı bir-birinə yapışması ilə əlaqədardır. Zəncirin uzunluğu və bakteriyaların sayı müxtəlif ola bilər. Morfoloji cəhətdən, onlar qram-müsbət, katalaz-mənfi kokklardır, yəni qram boyaması zamanı bənövşəyi rəng alırlar və hidrogen peroksidi su və oksigenə parçalamaq qabiliyyətinə malik deyillər.
Streptokoklar müxtəlif fermentlər ifraz edir, bunlar arasında streptolizin O və streptolizin S xüsusilə əhəmiyyətlidir, çünki onlar qırmızı qan hüceyrələrini məhv edə bilir və xəstəliyin inkişafında mühüm rol oynayırlar. Bəzi streptokok növləri, məsələn, Streptococcus pyogenes (A qrupu streptokok) farenjit (boğaz ağrısı), skarla (qızılca), erysipelas (çəhrayı qızdırma) kimi xəstəliklərə, Streptococcus pneumoniae (pnevmokokk) isə pnevmoniya (ağciyər iltihabı), meningit (beyin qişa iltihabı) və otit (qulaq iltihabı) kimi xəstəliklərə səbəb ola bilir. Digər streptokok növləri isə daha az təhlükəli infeksiyalara səbəb olur, və ya ümumiyyətlə patogen deyillər.
Streptokok infeksiyalarının müalicəsi antibiotiklər, xüsusilə penisilin və onun törəmələri ilə aparılır. Lakin, antibiotiklərə davamlı streptokok ştammlarının yayılması müalicəni daha mürəkkəbləşdirir. Ona görə də, infeksiyanın vaxtında diaqnozu və düzgün müalicənin seçilməsi çox vacibdir. Profilaktik tədbirlər, məsələn, əllərin tez-tez yuyulması və gigiyena qaydalarına riayət edilməsi də streptokok infeksiyalarının qarşısının alınmasında mühüm rol oynayır.