Sülügən sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında bir neçə məna daşıyan maraqlı bir termindir. Əsasən iki əsas mənası vardır: mineraloji və boyaçılıq mənası.
Mineraloji mənada sülügən, tərkibində qurğuşun olan bir mineralı ifadə edir. Daha dəqiq desək, sülügən qurğuşun sulfidinin (PbS) mineraloji adı olan qalenit mineralına istinad edir. Qalenit, kubik kristal sistemində kristallaşan, metal parıltılı, qurğuşuni-bozumtul rəngdə bir sulfid mineralıdır. Qalenit, qurğuşunun əsas filizi olub, sənaye miqyasında qurğuşun hasilatında əsas xammaldır. Qədim zamanlardan bəri qurğuşun əldə edilməsində istifadə olunmuşdur və müxtəlif metallurgiya proseslərinə əsas xammal kimi xidmət etmişdir. Bu səbəbdən də sülügən mineralı, tarixən insan həyatında mühüm rol oynamışdır.
Boyaçılıq mənada isə sülügən, qırmızı-narıncı və ya qırmızı-qəhvəyi rəngdə olan bir boya maddəsini bildirir. Bu boya, tarixən təbii mənşəli rəngləndiricilər arasında geniş istifadə olunmuşdur. Sülügən boyasının əldə edilməsində istifadə olunan dəqiq maddələr müxtəlif ola bilər, lakin qurğuşun əsaslı mineralların, xüsusilə də qalenitin, bu prosesdə rol oynadığı güman edilir. Bu boya, toxuculuq, rəsm və digər sənət növlərində istifadə olunmuş, əşyalara rəng vermək üçün tətbiq edilmişdir. Lakin qurğuşunun zəhərli olması səbəbindən müasir dövrdə təbii sülügən boyası əvəzinə daha təhlükəsiz alternativlər üstünlük təşkil edir.
Beləliklə, "sülügən" sözünün həm mineraloji, həm də boyaçılıqla əlaqəli mənaları olması onun tarixi və mədəni əhəmiyyətini vurğulayır. Sözün iki fərqli kontekstində istifadəsinin aydınlaşdırılması onun dəqiq mənasının başa düşülməsi üçün vacibdir. Məsələn, "Dağlardan sülügən çıxarırlar" cümləsi mineraloji mənaya, "Paltar sülügən rəngində idi" cümləsi isə boyaçılıq mənaya işarə edir.