Sümük: İnsan və onurğalı heyvanların daxili skeletinin möhkəm, bərk və əsasən kalsium fosfatından təşkil olunmuş tərkib hissəsi. Sümüklər hərəkətə imkan verən oynaqlar vasitəsilə bir-birinə birləşərək bədənin dayanıqlığını təmin edir, orqanları qoruyur, qan hüceyrələrinin əmələ gəlməsində iştirak edir və kalsium, fosfor kimi mineralların ehtiyat mənbəyi rolunu oynayır. Forma və ölçülərinə görə müxtəlif növləri vardır (məs., uzun sümüklər, qısa sümüklər, düz sümüklər, qarışıq sümüklər).
Etimologiya: Sözün mənşəyi qədim türk dillərinə gedib çıxır. "Sümük" sözü fonetik cəhətdən qədim türk dillərindəki sümüyə bənzər sözlərlə əlaqələndirilə bilər və "bərk şey", "möhkəm hissə" mənalarını ifadə edən köklərdən törəmiş ola bilər. Müasir Azərbaycan dilində geniş yayılmış və mənası dəqiq müəyyənləşdirilmiş bir sözdür.
İstifadəsi: "Sümük" sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər:
- Anatomik mənada: "Qol sümüyü sınıb.", "Baldır sümüyü iltihablanıb." kimi cümlələrdə istifadə olunur.
- Metaforik mənada: "Bədənin sümüyü kimi möhkəm dayanmalısan." və ya "İşlərin sümüyünə düşmüşük." kimi ifadələrdə bədənin möhkəmliyi və ya bir işin çətinliyini ifadə etmək üçün işlədilə bilər.
- Məcazi mənada: "Sümüyünə qədər dondum." ifadəsində soyuq havanın gücünü ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir.
Sinonimlər: Sümüyün sinonimi kimi "sümükcü", "skelet hissəsi" ifadələri istifadə oluna bilər, lakin bunlar tam sinonim deyil və müəyyən kontekstlərdə daha spesifik mənalar daşıyır.
Antanimlər: Sümüyün antanimi yoxdur. Lakin, sümüyün əksini ifadə edən sözlər "ət", "əzələ" kimi sözlər ola bilər, çünki bunlar sümüyə zidd olan bədənin yumuşaq toxumalarını ifadə edir.