izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sürfə (ər. سُرْفَة - surfa) zoologiyada həşəratlar, amfibiyalar və digər bəzi heyvanların embrional inkişafının tam metamorfoza uğrayan formalarında, yumurtadan çıxdıqdan sonra, yetkin formaya çevrilmədən əvvəl keçdiyi erkən inkişaf mərhələsidir. Bu mərhələ pup mərhələsindən əvvəl gəlir (əgər pup mərhələsi varsa). Sürfənin quruluşu və həyat tərzi adətən yetkin formanınkindən kəskin şəkildə fərqlənir. Yeməyi, yaşayış yeri, hərəkət üsulları və hətta orqan sistemlərinin quruluşu belə yetkin fərdlərdən fərqli ola bilər.

Məsələn, kəpənəyin sürfəsi tırtıldır. Tırtıl bitki ilə qidalanır, dörd ayağı ilə sürünərək hərəkət edir və yetkin kəpənəyin qanadları, sorucu ağız aparatı kimi xüsusiyyətləri ona məxsus deyildir. Arıların sürfələri isə qurdvari formada olub, ancaq anaları tərəfindən qidalanır və yetkin arının işçi, kraliça və ya erkək kimi spesifik rollarını hələ daşımır. Su canlılarında, məsələn, qurbağalarda, sürfə mərhələsi (başlıq) suda yaşamağa uyğunlaşmışdır və solungaçlarla tənəffüs edir, yetkin qurbağanın tənəffüs sistemi isə ağciyərlərdən ibarətdir.

Sürfənin inkişafı ətraf mühitin şərtlərindən, qida təminatından və genetik amillərdən asılıdır. Müəyyən bir müddətdən sonra sürfə pup mərhələsinə keçir (tam metamorfoz keçirən canlılarda) və ya birbaşa yetkin formaya çevrilir (natamam metamorfoz keçirən canlılarda). Pup mərhələsi sürfənin yetkin formaya çevrilməsi üçün lazım olan köklü dəyişikliklərin baş verdiyi bir mərhələdir. Sürfə mərhələsi canlıların ətraf mühitə uyğunlaşması və reproduktiv uğurlarının artırılmasında mühüm rol oynayır.

Cümlədə istifadəsi nümunələri:

  • Kəpənəyin sürfəsi, yəni tırtılı yarpaqlarla qidalanır.
  • Qurbağanın sürfəsi, başlıq, suda yaşayır və solungaçlarla nəfəs alır.
  • Entomoloqlar həşəratların sürfə mərhələsini araşdırırlar.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz