izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sürüşdürmə (f.i. "sürüşdürmək"dən) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsas mənası bir şeyin digər bir şey üzərində sürüşdürülərək yerini dəyişməsi, hərəkət etdirilməsidir. Bu mənada, hərəkət sürətinin və qüvvənin əhəmiyyəti azdır, əsas odur ki, obyekt səthi boyunca hərəkət edir. Məsələn, "O, qapını sürüşdürməklə açdı" cümləsində qapının açılma prosesi sürüşdürmə vasitəsilə baş verir. Digər bir nümunə olaraq "Uşaq əlinə aldığı oyuncağı masanın üstündə sürüşdürdü" cümləsini göstərmək olar.

Söz, metaforik mənada da işlədilə bilər. Bu zaman bir şeyin gizlicə, fərqinə varılmadan edilməsi, yavaşca və hamar bir şəkildə baş verməsi ifadə olunur. Məsələn, "Onun söhbəti ilə fikrimi sürüşdürməyə çalışdı" cümləsində, fikrin diqqətdən yayınması, başqa bir mövzuya yönəldilməsi "sürüşdürmə" vasitəsilə təsvir edilir. Bu mənada söz, manipulyasiya və ya aldatma elementlərini də özündə ehtiva edə bilər.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “sürüşdürmək” fellərinin kökü “sürüş-” morfemindən əmələ gəldiyini görərik. Bu morfem hərəkətin səthi üzerində hamar, asudd və davamlı olduğunu ifadə edir. “-mək” isə fellərin məsdər şəkilçisidir. “Sürüşdürmə” isə bu fellərin məsdərindən əmələ gəlmiş isimdir və feilin etdiyi əməli ifadə edir. Bu mənada söz proses və ya əməl ismi kimi qəbul edilə bilər.

Qeyd etmək lazımdır ki, "sürüşdürmə" sözü kontekstə asılı olaraq fərqli çalarlarda işlənə bilir. Həm fiziki hərəkəti, həm də metaforik mənaları ifadə edə bilir. Ona görə də sözün dəqiq mənasını anlamaq üçün cümlənin ümumi məzmununu nəzərə almaq vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz