izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Süsən (lat. Iris) – Süsənkimilər fəsiləsinə aid çoxillik ot bitkisi cinsi. Adətən iri, gözəl və ətirli çiçəkləri ilə seçilir. Çiçəklərin rəngi müxtəlifdir: bənövşəyi, göy, sarı, ağ, qırmızı və onların müxtəlif çalarları ola bilər. Bəzi növlərdə çiçəklərin ləçəkləri xallar və ya zolaqlarla bəzədilib. Süsənin çiçəklərinin quruluşu da müxtəliflik göstərir; bəziləri əyilmiş, bəziləri isə dik və ya yastı olur. Bitkinin yarpaqları uzunsov və qılıncvari formada olur.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "süsən" sözü farsca "susən" sözündən götürülmüşdür. Farscadan türk dillərinə keçmiş və əsasən də gözəlliyini ifadə etmək üçün işlədilir. "Süsən" sözü, bir çox dillərdə olduğu kimi, Azərbaycan dilində də həm bitkinin özü, həm də onun çiçəyini ifadə etmək üçün işlənir. Misal üçün: "Bağda əkilmiş süsənlər gözəl ətir yayırdı." (Burada "süsən" bitkini bildirir) və ya "Saçlarına süsən bəzəyi taxmışdı." (Burada isə "süsən" çiçəyi bildirir).

Süsənin müxtəlif növləri mövcuddur və bunlar həm təbiətdə, həm də mədəni şəraitdə becərilir. Bəzi növlər dərman bitkisi kimi də istifadə olunur. Süsən, şeir və ədəbiyyatda da geniş yer tutur, gözəllik, zəriflik və incəlik simvolu kimi təsvir edilir. Misal üçün, "Süsəndən, sünbüldən, lalə, nərgizdən; Siyah tellərinə düz, qadan al" misrasında süsən, digər gözəl çiçəklərlə yanaşı, gözəlliyin bir təcəssümü kimi qələmə verilir.

Qısaca desək, "süsən" sözü, farsca kökləri olan, həm bitkini, həm də onun çiçəyini əhatə edən, ədəbiyyat və mədəniyyətdə gözəllik simvolu kimi təsvir edilən bir termindir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz