Süzgəc (ərəb. صُفْيَة - sufiyyə, "təmiz, saf şey" mənasından törəmişdir) – maye və ya qazabənzər maddələri, onlarda olan qatı hissəciklərdən, çöküntülərdən və ya digər istənilməyən maddələrdən ayırmaq üçün istifadə edilən vasitədir. Bu vasitə dəlikli və ya məsaməli bir materialdan (məsələn, metal, plastik, parça, kağız) hazırlana bilər. Süzgəcin dəliklərinin ölçüsü süzülən maddənin ölçüsündən asılı olaraq dəyişir. Bəzi süzgəclər olduqca incə dəliklərə malik olub, mikroskopik hissəciklərin də süzülməsinə imkan verir.
Sözün mənası, əsasən fiziki bir proseslə – süzmə ilə bağlıdır. Süzmə prosesi, mayenin və ya qazın bir səthdən (süzgəc) keçməsi zamanı həmin səthin dəlikləri vasitəsilə mayenin və ya qazın keçməsi, lakin qatı hissəciklərin keçə bilməməsidir. Bu, həm də məcazi mənada işlənə bilər. Məsələn, "məlumat süzgəcindən keçirmək", "həqiqəti yalanlardan süzüb ayırmaq" ifadələrində süzgəc sözü, müəyyən məlumatları seçib digərlərini kənara qoymaq, təmizləmək prosesini bildirir.
Süzgəcin növləri müxtəlifdir: məsələn, kağız süzgəc, ələk, metal süzgəc, qum süzgəci, kətan süzgəc və s. Hər birinin öz xüsusiyyətləri və tətbiq sahələri var. Qida sənayesində süd süzgəci, kimya sənayesində müxtəlif maddələrin təmizlənməsində istifadə olunan xüsusi süzgəclər, su təmizləyici qurğularda qum və ya karbon süzgəclərindən istifadə edilir. Tibbdə isə, məsələn, qan süzgəcləri (hemodiyalizdə) tətbiq olunur.
Cümlədə nümunələr:
- Ana südü süzgəcdən keçirərək qaynadı.
- Mühəndis layihəni diqqətlə süzgəcdən keçirdi.
- Qum süzgəci suyu təmizləyir.
- Həyatın çətinliklərini süzgəcdən keçirərək, öz yolunu tapdı.