Şahtut sözü Azərbaycan dilində həm tut ağacının xüsusi bir növünü, həm də onun meyvəsini bildirir. Lüğətlərdə sadəcə "calaq edilmiş tut ağacı və onun meyvəsi" kimi tərifin verilməsi, mənanın tam əhatəliliyini əks etdirmir. Daha dəqiq olaraq, şahtut, ümumi tut ağacından (Morus cinsindən) fərqli olaraq, xüsusiyyətlərinə görə seçilən, adətən daha iri və şirəli meyvələri olan bir növü və ya sortu ifadə edir. Bu fərqlənmə, həm morfoloji xüsusiyyətlərdən (ağacın boyu, yarpaq forması, budaqlanma), həm də meyvələrin rəngindən (qara, qırmızı, ağ), dadından və ölçüsündən irəli gəlir. "Calaq edilmiş" ifadəsi də tam dəqiq deyil, çünki bütün şahtut ağacları mütləq calaqlı olmur. Bəzi hallarda toxumdan yetişdirilən, lakin seleksiya yolu ilə əldə edilmiş və müəyyən xüsusiyyətləri ilə seçilən sortlar da "şahtut" adlanır.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "şahtut" fars dilindən (شاه توت - şah tut) gəlmişdir. "Şah" (شاه) – padşah, hökmdar mənasını verir. "Tut" isə məlum olduğu kimi, tut ağacını bildirir. Beləliklə, "şahtut" adının "padşahların, yaxud ən yaxşı tut" mənasını verə biləcəyi ehtimal olunur. Bu, ağacın keyfiyyətinə, meyvəsinin dadına və ya həcminə işarə edir. Yəni, adi tut ağacından daha üstün hesab edildiyini bildirir.
Cümlə içərisində işlənmə nümunələri:
- "Həyətdəki köhnə şahtut ağacı yayda bol-bol meyvə verirdi."
- "Babamın əkdiyi şahtutun şirəsi hələ də yadımdadır."
- "Bazarda iri, qara şahtutlar satırdılar."
- "Qədim bağda böyük bir şahtut ağacı vardı, onun kölgəsində dincəlmək əsl ləzzət idi."
Göründüyü kimi, "şahtut" sözü müxtəlif kontekstlərdə, həm ağacın özünü, həm də meyvəsini bildirmək üçün işlədilir. Lüğətlərdə daha geniş və dəqiq tərif vermək üçün, həm etimologiyasına, həm də botaniki xüsusiyyətlərinə istinad etmək vacibdir.