izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şan-şan sözü Azərbaycan dilində təkrarlanan saitlərin birləşməsi ilə əmələ gəlmiş bir sifətdir. Əsas mənası "deşik-deşik, çoxlu kiçik dəliklərlə dolu, məsaməli" deməkdir. Bu mənada, həm cisimlərin fiziki strukturunu, həm də metaforik olaraq, məsələn, bir şeyin dağıdılmış, yarılmış halını ifadə edə bilər. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün əsas mənasını əks etdirsə də, onun kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslarda işlənə biləcəyini tam əks etdirmir.

Sözün etimologiyası haqqında dəqiq məlumat yoxdur, lakin "şan" kökünün "dəlik, boşluq" mənasında istifadə edilən köhnə bir sözə istinad etməsi ehtimalı var. Təkrarlanan "şan-şan" forması isə deşiklərin çoxluğunu və yayılmasını vurğulayır. Beləliklə, "şan-şan" sadəcə "deşik" deyil, "çoxlu, sıx, irili-xırdalı deşiklərə malik" mənasını daha yaxşı ifadə edir.

Misal olaraq, Hüseyn Zərdabinin "Sinənin içində olan ağ ciyər şan-şandır" cüməsi ağ ciyərin məsaməli quruluşunu təsvir edir. Burada "şan-şan" anatomik bir xüsusiyyəti ifadə edir. Digər tərəfdən, "şan-şan etmək" ifadəsi isə bir şeyi deşik-deşik etmək, parçalamaq mənasını verir. Bu isə sözün fəal, prosesi ifadə edən işlənməsidir.

Ümumiyyətlə, "şan-şan" sözü, sadəcə lüğətlərdəki qısa izahdan daha geniş bir məna spektrinə malikdir. O, həm fiziki obyektlərin strukturunu, həm də metaforik olaraq dağıntını, parçalanmanı təsvir etmək üçün işlənə bilər. Kontekstdən asılı olaraq "deşik-deşik", "məsaməli", "yarılmış", "parçalanmış" kimi müxtəlif sinonimlərlə əvəz oluna bilər, lakin özünəməxsus ifadə gücü ilə digər sözlərdən fərqlənir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz